Zapraszamy na
nasz kanał na youtube

yt video
Zobacz

Kategoria: ekspert radzi

Poszerzamy HERyzonty – Indeks Zrównoważonego Rozwoju Systemów Ochrony Zdrowia

Posted on by yahoo

Indeks Zrównoważonego Rozwoju Systemów Ochrony Zdrowia
(The sustainability index) – interaktywne i kompleksowe źródło
danych o systemach ochrony zdrowia w krajach Unii Europejskiej.

Indeks Zrównoważonego Rozwoju Systemów Ochrony Zdrowia zawiera publicznie dostępne dane, które zostały zweryfikowane przez zespół niezależnych ekspertów i udostępnione na interaktywnej platformie internetowej – FutureProofing Healthcare. Indeks pozwala na analizowanie funkcjonowania systemów ochrony zdrowia w krajach Unii Europejskiej i ich porównywanie względem siebie.

Indeks oferuje dostęp do największego zbioru danych na temat europejskich systemów ochrony zdrowia. Prezentuje najlepsze praktyki i zwraca uwagę na obszary, które wymagają poprawy oraz gwarantuje oparcie dyskusji nad tworzeniem zrównoważonych systemów ochrony zdrowia na faktach. Informacje te są ogólnodostępne, interaktywne i pochodzą z wiarygodnych źródeł. Indeks stanowi nie tylko zbiór danych, lecz również narzędzie do ich udostępniania.

U podstaw stworzenia Indeksu Zrównoważonego Rozwoju Systemów Ochrony Zdrowia leży przekonanie, że wszyscy obywatele Unii Europejskiej powinni mieć równy dostęp do opieki zdrowotnej.

Indeksy obejmują aktualne dane udostępnione przez akredytowane instytucje, dzięki czemu stanowi rzetelne źródło informacji, umożliwiając czerpanie z doświadczeń i najlepszych praktyk oraz inspirują do dyskusji nad kształtem zrównoważonych systemów ochrony zdrowia.

Każdego roku będzie przeprowadzana pogłębiona analiza wybranego obszaru terapeutycznego i prezentowana w formie indeksu.

W listopadzie 2018 zaprezentowano dwa indeksy powstałe w oparciu o dane platformy FutureProofing Healthcare: Indeks Zrównoważonego Rozwoju Systemów Ochrony Zdrowia oraz Indeks Raka Piersi. Indeksy te służą do porównywania systemów ochrony zdrowia wszystkich państw Unii Europejskiej i mają na celu rozpoczęcie dyskusji o potrzebach pacjentów oraz wyzwaniach stojących przed służbą zdrowia w poszczególnych krajach.

Indeks Zrównoważonego Rozwoju Systemów Ochrony Zdrowia i Indeks Raka Piersi to źródła unikalnych informacji na temat bieżącej kondycji systemów ochrony zdrowia we wszystkich 28 państwach członkowskich UE, które umożliwiają identyfikację obszarów wymagających doskonalenia w przyszłości.

Indeksy: Zrównoważonego Rozwoju Systemów Ochrony Zdrowia (The Sustainability Index) i Indeks Raka Piersi (Breast Cancer Index) zostały stworzone na podstawie danych zgromadzonych na platformie FutureProofing Healthcare – pierwszej interaktywnej platformie umożliwiającej tworzenie analiz porównawczych na temat bieżącej kondycji systemów ochrony zdrowia we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej. Zawarte w Indeksach wskaźniki oraz określone parametry oceny zastosowane do mierzenia efektywności systemów ochrony zdrowia zostały wypracowane przez międzynarodowy zespół niezależnych ekspertów.

W skład międzynarodowego panelu ekspertów weszli:

Mary Harney – była Wicepremier i Minister Zdrowia w Irlandii, Martine Piccart – profesor onkologii na Uniwersytecie Lube de Bruxelles, była Prezes Europejskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej oraz Lydia Makaroff – Dyrektor Europejskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych, Birgit Beger – Dyrektorka Zarządzająca, Europejska Organizacja Onkologiczna, Bogi Eliasen – Partner Stowarzyszony, Kopenhaski Instytut Badań nad Przyszłością, Elisabeth Kasilingam – Dyrektorka Zarządzająca Europejskiej Platformy Stwardnienia Rozsianego, Denis Horgan – Dyrektor Wykonawczy, Europejski Sojusz na Rzecz Medycyny Spersonalizowanej

Indeks Zrównoważonego Rozwoju Systemów Ochrony Zdrowia to unikatowe źródło informacji, umożliwiające identyfikację obszarów wymagających doskonalenia. Indeks daje unikalny obraz obecnego stanu 28 europejskich systemów opieki zdrowotnej, w oparciu o szeroki zestaw danych. Zestawienie obejmuje również osobną, dogłębną analizę stanu opieki nad chorymi z rakiem piersi, w wyniku czego powstał Indeks Raka Piersi.

Polska w Indeksach FutureProofing Healthcare

W Indeksie Zrównoważonego Rozwoju Systemów Ochrony Zdrowia Polska znalazła się na 25 miejscu (spośród 28 krajów) z wynikiem 41 punktów na 100 możliwych, a w Indeksie Raka Piersi na 22 pozycji z 48 punktami. Miejsce Polski na tle państw wspólnoty europejskiej oraz przydatność Indeksów w budowie zrównoważonego systemu ochrony zdrowia opartego na wartości ocenił panel polskich ekspertów, który pracował nad interpretacją wyników dla Polski.

W skład niezależnego panelu ekspertów weszli:

Beata Ambroziewicz – wiceprezes Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych, dr Małgorzata Gałązka-Sobotka – dyrektor Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia, Uczelnia Łazarskiego, Krystyna Wechmann – prezes Federacji Stowarzyszeń Amazonki, Bogusław Chrabota – redaktor naczelny dziennika Rzeczpospolita, prof. Ryszard Gellert – dyrektor Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, dr Jakub Gierczyński – ekspert Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia, Uczelnia Łazarskiego, Wiktor Janicki – dyrektor generalny firmy Roche, dr Adam Kozierkiewicz – ekspert ochrony zdrowia, prof. Tadeusz Pieńkowski – prezes Polskiego Towarzystwa do Badań nad Rakiem Piersi, dr Piotr Warczyński – były podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia, Warszawski Uniwersytet Medyczny.

Indeks Zrównoważonego Rozwoju Systemów Ochrony Zdrowia oraz Indeks Raka Piersi obejmują ponad 2400 danych dotyczących 83 indywidualnych wskaźników w obszarze ochrony zdrowia zaczerpniętych ze źródeł publicznych m.in. WHO (World Health Organisation) – Światowa Organizacja Zdrowia, OECD ( Organisation for Economic Co-operation and Development) – Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, Eurostat (European Statistical Office) – Europejski Urząd Statystyczny w 28 państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Indeks Zrównoważonego Rozwoju Systemów Ochrony Zdrowia tworzy pięć Parametrów Oceny:

• jakość,
• żywotność,
• kondycja zdrowotna,
• innowacyjność,
• dostęp do opieki zdrowotnej.

Co oznaczają parametry oceny Indeksu Zrównoważonego Rozwoju Systemów Ochrony Zdrowia.

Jakość – mierzy jakość świadczeń opieki w oparciu o wyniki leczenia pacjentów.

Żywotność – rozważa zdolność systemu opieki zdrowotnej do zaspokajania potrzeb ludności w przyszłości i zasobów, które zapewniają wszechstronną zdolność adaptacji do innowacji.

Kondycja zdrowotna – ocenia aktualny stan zdrowia populacji.

Innowacyjność – ocenia inwestycje w opracowanie nowych metod leczenia lub technologii zarówno przez odpowiedzialne władze, jak i sektor prywatny.

Dostęp do opieki zdrowotnej – sprawdza w jakim stopniu dostęp do leczenia, diagnostyki lub innych technologii mają osoby, które ich potrzebują.

Co brano pod uwagę w poszczególnych parametrach oceny Indeksu Zrównoważonego Rozwoju Systemów Ochrony Zdrowia.

Jakość
• śmiertelność noworodków, śmiertelność matek, krótszy czas życia z powodu zanieczyszczenia środowiska, nierówność w dostępie do ochrony zdrowia zależne od dochodu, samoocena własnego zdrowia, poziom szczęścia, zadowolenie z życia, ograniczenia wynikające z niepełnosprawności, wiedza o zdrowiu.

Żywotność
• wydatki na ochronę zdrowia, konsumpcja alkoholu, otyłość, palenie, wskaźnik obciążenia demograficznego, czas pracy, liczba lekarzy specjalistów, różnica długości życia w zależności do płci, liczba lekarzy < 35, liczba nastoletnich matek, liczba pielęgniarek.

Kondycja zdrowotna
• zgony z powodu chorób niezakaźnych, oczekiwana długość życia, zgony z powodu nowotworów, zgony z powodu raka płuca, liczba diabetyków, zgony z powodu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, liczba wypadków śmiertelnych, liczba samookaleczeń, szczepienia przeciwko odrze u niemowląt, liczba zakażonych HIV, zgony z powodu chorób przewlekłych, wskaźnik zachorowań na kiłę, zgony z powodu chorób sercowo-naczyniowych, aktywność fizyczna, szczepienia na grypę 65+.

Innowacyjność
• patenty w zakresie technologii medycznych, patenty farmaceutyczne, ochrona praw własności, znaczące publikacje naukowe, współpraca biotechnologiczna, rządowe wydatki na badania i rozwój o ochronie zdrowia.

Dostęp do opieki zdrowotnej
• liczba pielęgniarek i położnych, potrzeby zdrowotne, dostęp do badań genetycznych noworodków, dostęp do radioterapii, wydatki prywatne, liczba psychiatrów, liczba szpitalnych sal operacyjnych, dostępność technologii medycznych – kamery gamma, liczba praktykujących lekarzy.

Jak wypada Polska w wynikach Indeksu Zrównoważonego Rozwoju Systemów Ochrony Zdrowia.

W Indeksie Zrównoważonego Rozwoju Systemów Ochrony Zdrowia Polska znalazła się na 25 miejscu (spośród 28 krajów) z wynikiem 41 punktów na 100 możliwych.

W poszczególnych parametrach wygląda to następująco:
Jakość – 22 miejsce z 57 punktami.
Żywotność – 26 miejsce z 36 punktami.
Kondycja zdrowotna – 23 miejsce z 55 punktami.
Innowacyjność – 20 miejsce z 20 punktami.
Dostęp do opieki zdrowotnej – 25 miejsce z 36 punktami.

Indeks Raka Piersi

Co roku FutureProofing Healthcare na bazie gromadzonych danych będzie dokonywał pogłębionej analizy stanu opieki zdrowotnej z zakresie jednego wybranego obszaru terapeutycznego. Stan ten będzie oceniany przez pryzmat doświadczeń pacjentów.

W 2018 roku panel ekspertów pochylił się nad pacjentami z rakiem piersi, czego wynikiem jest Indeks Raka Piersi.

W Indeksie Raka Piersi brano pod uwagę następujące parametry oceny:

• dostęp do leczenia,
• wyniki leczenia i przeżywalność,
• opieka paliatywna,
• profilaktyka i diagnostyka,
• doświadczenie pacjenta.

Co oznaczają parametry oceny Indeksu Raka Piersi.

Dostęp do leczenia – ocenia dostępność rozwiązań medycznych niezbędnych w leczeniu raka piersi.

Wyniki leczenia i przeżywalność – ocenia przeżywalność i wyniki leczenia diagnozowanych pacjentów z rakiem piersi.

Opieka paliatywna – koncentruje się na ocenie opieki nad pacjentem w końcowym stadium choroby. Ocenia rozwiązania systemu opieki zdrowotnej i dostępne usługi w celu poprawy jakości życia osób chorych terminalnie.

Profilaktyka i diagnostyka – ocenia działania podejmowane przez system opieki zdrowotnej w celu zapobiegania i lepszego diagnozowania raka piersi.

Doświadczenia pacjenta – śledzi zdolność systemu opieki zdrowotnej do zaspokajania potrzeb pacjentów podczas procesu leczenia.

W poszczególnych parametrach oceny Indeksu Raka Piersi brano pod uwagę poniższe dane.

Dostęp do leczenia
• czas oczekiwania na leczenie, dostępność urządzeń do radioterapii, średnia długość hospitalizacji z powodu nowotworu, liczba całkowitych mastektomii.

Wyniki leczenia i przeżywalność
• jakość rejestrów nowotworów, liczba zgonów z uwzględnieniem wieku na 100 tys., przeżycia pięcioletnie wśród kobiet z rakiem piersi.

Opieka paliatywna
• poziom rozwoju opieki paliatywnej, liczba oddziałów opieki paliatywnej i hospicjów, liczba szpitalnych zespołów opieki paliatywnej na milion mieszkańców, liczba domowych zespołów opieki paliatywnej na milion mieszkańców.

Profilaktyka i diagnostyka
• nowe rozpoznania raka piersi, palenie tytoniu, otyłość, konsumpcja alkoholu, badania przesiewowe wraz z mammografią, badania przesiewowe wśród kobiet w wieku od 50 do 69 lat, rezonans magnetyczny.

Doświadczenie pacjenta
• liczba onkologów na osobę, bezpośredni dostęp do specjalistów, liczba radiologów na osobę, wydatki na leczenie raka piersi na osobę, liczba Breast Cancer Units spełniających określone wymagania, czas oczekiwania na tomografię komputerową, pokrycie radioterapią.

W Indeksie Raka Piersi Polska znalazła się na 22 miejscu (spośród 28 krajów) z wynikiem 48 punktów na 100 możliwych.

W poszczególnych parametrach wygląda to następująco:
Dostęp do opieki leczenia – 15 miejsce z 50 punktami.
Wyniki leczenia i przeżywalność – 24 miejsce z 57 punktami.
Opieka paliatywna – 9 miejsce z 55 punktami.
Profilaktyka i diagnostyka – 25 miejsce z 53 punktami.
Doświadczenia pacjenta – 22 miejsce z 37 punktami.


Kluczowe wnioski dla Indeksu Raka Piersi.

Polska pozostaje daleko w tyle pod względem innowacyjności systemu opieki zdrowotnej ze względu na niski wynik w zakresie wydatków na badania i rozwój w medycynie oraz współpracy transgranicznej w dziedzinie nauk biomedycznych.

Polska uplasowała się powyżej średniej w obszarze opieki paliatywnej, co wskazuje, że radzi sobie lepiej od pozostałych krajów w zaspokajaniu potrzeb pacjentów znajdujących się w bardziej zaawansowanym, terminalnym stadium choroby.

Średni wynik Polski w obszarze leczenia wskazuje, że wymaga on poprawy poprzez dalszą koncentrację na pacjencie, skracaniu czasu oczekiwania na leczenie raka piersi i zwiększaniu dostępu do ośrodków diagnostycznych lub terapeutycznych.

Słabe strony:
• mała liczba Breast Cancer Units.
• niedobór kadry medycznej,
• niezadowalająca profilaktyka i zgłaszalność na badania przesiewowe,
• niska przeżywalność 5-letnia chorych.

Mocne strony:
• dobrze zorganizowana opieka hospicyjna,
• niższa zachorowalność na raka piersi wśród kobiet w porównaniu z innymi krajami Unii.

Co sądzą o Indeksie Zrównoważonego Rozwoju Systemów Ochrony Zdrowia oraz Indeksie Raka Piersi polscy eksperci.

Indeks Zrównoważonego Rozwoju Systemów Ochrony Zdrowia stanowi nieocenione źródło wiedzy na temat europejskich systemów ochrony zdrowia. Do tej pory nie było obiektywnych i spójnych indeksów, które dałyby możliwość porównania systemów ochrony zdrowia we wszystkich państwach członkowskich – stwierdził dr Piotr Warczyński. Dzięki opracowaniu Indeksów możliwa jest analiza systemów ochrony zdrowia poszczególnych krajów członkowskich na niespotykaną dotąd skalę. Jak podkreślił dr Jakub Gierczyński, porównania międzynarodowe oparte o wiarygodne i rzeczywiste dane są podstawą do ewolucji systemu ochrony zdrowia w Polsce, gwarantującej realizację głównego celu – wydłużenia życia Polaków w zdrowiu, poprawy jakości życia związanej ze zdrowiem oraz ograniczania społecznych nierówności w zdrowiu.

Dr Adam Kozierkiewicz zauważył, że Indeks sprawności (performance index), tak samo jak ten dzisiaj prezentowany, pokazuje w atrakcyjny sposób znane zestawy danych. Zwykle trudno jest przyciągnąć uwagę szerokiej publiczności, a za tym także polityków, do „suchych” wskaźników. Udaje się to w przypadku indeksów agregujących wiele wskaźników i zestawiających podmioty oceniane w rankingu od najlepszych do najgorszych. W ten lekko rozrywkowy sposób, zabarwiony konkurencją, można uruchomić poważną dyskusję o celu istnienia systemu zdrowia. Znaczenie Indeksu zaakcentowała również Beata Ambroziewicz. Indeksy mogą pomóc obalić barierę mentalną w postaci obawy przed oceną i porównywaniem oraz uświadomi, że mierzenie jest naturalnym elementem procesu uczenia się. Indeksy służą temu, żebyśmy określili sytuację wyjściową i zobaczyli co możemy poprawi, a nie krytykowali za złe wyniki – dodała.

Podczas prezentacji Indeksów, prof. Ryszard Gellert wyjaśnił, że dzięki Indeksom lekarze mogą lepiej zrozumieć kontekst swoich działań. Składowe indeksu wskazują, że wielkość kraju i rodzaj systemu ochrony zdrowia istotnie wpływają na końcową pozycję w Indeksach. Jednak osiągane wyniki opieki zdrowotnej nie zależą jedynie od składowych indeksu. Należy przy tym podkreśli, że Polska systematycznie wdraża działania naprawcze służby zdrowia np. zwiększyła limit przyjęć na studia medyczne, dzięki czemu będziemy mogli uzupełnić braki kadrowe – wytłumaczył ekspert.

Indeksy pokazują, że kwestia zrównoważonego rozwoju ochrony zdrowia to skomplikowane zagadnienie, na które wpływa szereg różnorodnych czynników. Innowacyjne rozwiązania są tylko jednym z elementów, które pozwalają skutecznie odpowiedzieć na współczesne wyzwania systemów ochrony zdrowia. Kluczowe jest odejście od rozmów skupiających się wyłącznie na wydatkach i oparcie publicznej debaty na wartościach, jakie system dostarcza społeczeństwu. Indeks Zrównoważonego Rozwoju Systemów Ochrony Zdrowia może być użyteczny w tworzeniu mierników value based healthcare. O wiele łatwiej dyskutować o koncepcji systemu nakierowanego na wyniki, odnosząc się do konkretnych parametrów, które opisują jakość opieki czy doświadczenia pacjentów. Optymizmem napawa fakt, że mimo wielu obszarów wymagających naprawy, widoczne są również te, które uwidaczniają pozytywne skutki wdrażanych zmian. Indeks może być bardzo przydatnym narzędziem monitorowania efektywności interwencji podejmowanych w systemie. Porównywanie naszych wyników na tle Europy ukazuje dystans, który musimy pokona, aby zbliżyć naszą opiekę zdrowotną w wielu wymiarach do średniego, europejskiego poziomu – podkreśliła dr Małgorzata Gałązka-Sobotka.

Analizując wyniki Indeksu Raka Piersi prof. Tadeusz Pieńkowski zauważył, że doskonałym przykładem dobrych rozwiązań systemowych w opiece nad chorymi z rakiem piersi są wyniki Polski w kontekście opieki paliatywnej. Trzeba przyzna, że hospicja domowe działają bardzo dobrze w całej Polsce. To świetny przykład na to, że jeżeli rozwiązania systemowe są dobre, to zawsze przynoszą pozytywny efekt – doprecyzował.

Obszarem wymagającym wsparcia nadal pozostaje profilaktyka. Palącym problemem leczenia raka piersi jest mała liczba pacjentek zgłaszających się na badania przesiewowe oraz ograniczona dostępność do ośrodków onkologicznych. Pacjentki podkreślają, że szczególnie ważna dla nich jest odległość dzieląca je od placówki onkologicznej. Analizy pokazują, że często ma ona decydujący wpływ na podjęcie lub kontynuację leczenia. Ogromnie ważna jest również edukacja społeczeństwa, która wciąż jest na bardzo niskim poziomie. Musimy więc wspólnie wypracować rozwiązania, które zwiększą świadomość zagrożeń zdrowotnych i chorób – powiedziała Krystyna Wechmann.

Natomiast Bogusław Chrabota podkreślił, że Indeks to nie tylko ocena statusu quo. To przede wszystkim drogowskaz w przyszłość. Pomaga zrozumieć na czym polegają słabości systemu ochrony zdrowia Polaków i jak z nimi walczy. Całe zawodowe życie koncentruję się na refleksji o poprawieniu polskiego państwa. To też jedna z ważnych dewiz dziennika „Rzeczpospolita”. Dlatego tu jestem – wyjaśnił.

Na tle starzejącej się Europy i wzrostu zapadalności na choroby przewlekłe, eksperci uznali konieczność zapewnienia stabilności systemów zdrowotnych, poprzez zwiększenie ich skuteczności, adekwatne finansowanie i dostępność zdrowotną zgodną z międzynarodowymi standardami.

Zachęcamy do bliższego zapoznania się z Indeksami oraz poszczególnymi miernikami parametrów oceny na stronie www.FutureProofingHealthcare.com.

Aktywność zawodowa pomaga w leczeniu raka

Posted on by yahoo

Kobiety zmagające się z rakiem piersi, które chcą być aktywne zawodowo nierzadko spotykają się ze zniechęcaniem do powrotu do pracy i odsuwaniem od bieżących projektów, a nawet zwolnieniem. Nie musi tak być! Współczesne możliwości leczenia pozwalają prowadzić im normalny tryb życia i pracować zawodowo, nawet w trakcie chemioterapii.

Leczenie raka piersi może trwać kilka lat. Okres ten znacznie się wydłuża, kiedy pojawiają się nawroty. Aby kobieta dochodziła do zdrowia i utrzymywała stabilność emocjonalną musi w tym czasie prowadzić normalne życie, w tym zawodowe. Chora, która pracuje, jest bardziej zmotywowana i nie myśli ciągle o chorobie. Niestety wielu polskich pracodawców wciąż widzi więcej strat niż korzyści związanych z utrzymywaniem przewlekle chorego pracownika.

– Od pacjentek wiem, że kiedy idą na wizytę do szpitala, niektórzy pracodawcy nie wymagają nawet żadnego dokumentu, żeby udzielić im wolnego na ten czas, ale jest też mnóstwo takich, którzy chorobę odbierają jako duży problem – mówi drKatarzyna Pogoda, onkolog kliniczny z warszawskiego Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie. – To jest obszar, nad którym warto w naszych polskich warunkach pracować i budować świadomość, że chora na raka piersi może być pełnowartościowym pracownikiem. Takim samym jak przed chorobą.

Chemioterapia w pigułce

Rozwój metod leczenia sprawia, że kobiety chore na raka piersi, nawet po nawrocie choroby, nie są skazane na zamknięcie w domu lub długi pobyt w szpitalu. Wśród metod leczenia są takie, które pacjentka może prowadzić sama w domu. Chemioterapia, czyli najczęstsza metoda leczenia, jest dostępna nie tylko w formie dożylnej. Zamiast cotygodniowych wizyt w szpitalu, chora dostaje leki, które łyka i tylko co jakiś czas stawia się na kontrolę. Wizyta, na której wykonuje się potrzebne badania i otrzymuje leki jest dużo krótsza od wizyty połączonej z podaniem chemioterapii dożylnej. Czasem sama terapia podawana jest co trzy tygodnie, więc pacjentki, mimo gorszego samopoczucia, mogą i potrafią łączyć pracę zawodową z leczeniem.

– To ma ogromne znaczenie dla pacjentek, a skuteczność chemioterapii doustnej jest taka sama jak terapii dożylnej – mówi dr Pogoda. 

Podkreśla, że pacjentka zawsze powinna mieć wybór metody leczenia. Część leków ma postać wyłącznie dożylną, inne dożylną i tabletkową, inne tylko tabletkową. Przy wyborze terapii bierze się pod uwagę wiele czynników dotyczących zdrowia, oczekiwań i możliwości danej pacjentki.

– Terapia zawsze powinna być dobierana indywidualnie do konkretnej osoby i w porozumieniu z nią – podkreśla dr Pogoda.

Stop stygmatyzacji chorych!

Metoda leczenia może więc mieć wpływ na utrzymanie pracy zawodowej, czyli bardzo ważnego aspektu życia, który pomaga w dochodzeniu do zdrowia. Dla pracodawców największym problemem jest wydłużona diagnostyka i często długi czas leczenia chorych kobiet. Im dłużej pacjentka czeka na właściwa diagnozę i dobranie leczenia, tym dłużej trwa jej nieobecność w pracy. Jeśli zastosowana terapia wymaga częstych i wielogodzinnych wizyt w szpitalu, wzrasta liczba dni wolnych od pracy.

– Istotne są tutaj nie tylko kwestie finansowe związane z urlopami. Problemem jest też to, że pracodawca nie wie, kiedy pracownik wróci do firmy –mówi mec. Dobrawa Biadun, ekspertka z Konfederacji Lewiatan. – Jeśli dodamy do tego kwestię rehabilitacji i uzyskania pełnego zdrowia, to czasem chorej nie ma w pracy niemal przez rok albo i dłużej. Pracodawcy najczęściej w tym czasie szukają zastępstwa, a w efekcie chora po powrocie otrzymuje wypowiedzenie.

Przeszkodą bywają też współpracownicy, którzy nierzadko przekonują chore, by nie przychodziły do pracy, dopóki w pełnie nie wyzdrowieją. Zdarza się, że nawet jeśli chora wróci do pracy, otoczenie pokazuje jej, że nie jest w pełni wartościowym członkiem zespołu.

– Bez wątpienia mamy jeszcze w Polsce do czynienia ze zjawiskiem stygmatyzacji chorych na raka – mówi Dobrawa Biadun.

Zdaniem ekspertki Konfederacji Lewiatan tę sytuację mogłoby zmienić przyśpieszenie diagnozy i leczenia. Powrót do zdrowia i pełni sił byłby krótszy, więc zarówno dla pracownika jak i pracodawcy cała sytuacja byłaby prostsza. 

Społeczeństwo bardziej świadome

Zdaniem Dobrawy Biadun na przestrzeni lat świadomość polskiego społeczeństwa w temacie chorób onkologicznych uległa pozytywnej zmianie. Pomagają w tym osoby publiczne, np. chorzy dziennikarze, którzy cały czas są aktywni zawodowo. Pokazują, że rak nie jest chorobą zakaźną i można z nią normalnie funkcjonować.

– Dziś mamy przecież taki poziom leczenia chorób onkologicznych, że większość pacjentów może wrócić do zdrowia. Są to choroby przewlekłe, ale nie powodują już, że człowiek musi zamknąć się w domu i zrezygnować ze swojego życia, pracy i relacji. Jako społeczeństwo zaczynamy widzieć, że z tymi chorobami można żyć – podkreśla Biadun.

Podejście społeczeństwa zmienia się również dzięki pracy takich fundacji jak Amazonki. Kampanie takie, jak Jest jak Jest – Mam Wybór!uświadamiają pacjentkom, że mają dziś możliwość normalnego życia w trakcie leczenia, a lekarzom, że temat partnerskiego podejścia do pacjentów i ich rodzin jest sprawą kluczową.

– Bardzo ważne jest, by okres leczenia był dla pacjentek wartościowym czasem w życiu. Żeby mogły jak najlepiej ten czas wykorzystać, nie rezygnując z udziału w tym wszystkim, co sprawia, że nasze życie ma sens, że czujemy się potrzebne i spełnione zarówno na polu prywatnym, jak i społecznym – mówi Krystyna Wechmann, prezes Federacji Stowarzyszeń Amazonki. 

Dr Mikołaj Rylski, ekspert prawa pracy

Osoba niezdolna do pracy z powodu choroby nowotworowej, w tym związanych z nią zabiegów i operacji, ma szereg uprawnień o charakterze socjalnym. Zdecydowana większość z nich zależy jednak od tego, czy chory objęty jest ubezpieczeniem społecznym (ZUS), w szczególności ubezpieczeniem chorobowym i rentowym, a niekiedy także od tego, czy podstawą zatrudnienia jest stosunek pracy.

Jeśli powyższe warunki są spełnione to choremu należą się:

  • wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy z powodu choroby (do 33 dni w danym roku kalendarzowym i do 14 dni po 50-tym roku życia)
  • po upływie tego czasu prawo do zasiłku chorobowego z ZUS, który łącznie z wynagrodzeniem chorobowym może być pobierany przez 182 dni
  • jeśli po upływie tego terminu pracownik nadal nie jest zdolny do pracy, ale jego dalsze leczenie i rehabilitacja rokuje odzyskanie tej zdolności, to może on wnioskować do ZUS o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego.Świadczenie takie przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy
  • oprócz powyższych świadczeń możliwe jest uzyskanie renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty socjalnej; w szczególnych przypadkach taka renta może być pobierana kiedy chory jest aktywny zawodowo.

Poszerzamy HERyzonty

Posted on by yahoo

Drogie Koleżanki,
W ramach kampanii edukacyjnej „Poszerzamy HERyzonty” w której Federacja Stowarzyszeń Amazonki od 2013 r. organizowała cykle warsztatów dotyczące raka piersi. Pragniemy teraz edukować Was dalej za pomocą cyklicznie umieszczanych na stronie internetowej Federacji materiałów edukacyjnych związanych m.in z diagnostyką raka piersi, lekami biopodobnymi, formami leków oraz o funkcjonowaniu systemu ochrony zdrowia w Polsce.

Hasło akcji nawiązuje do receptora HER2 – jego nadaktywność oznacza dla pacjentki ostrzejszy przebieg choroby, a kiedyś – gorsze rokowania. Dziś o rodzinie HER wiemy już więcej. Najpierw odkryto wagę receptora HER2, obecnie wiemy już o „niebezpiecznych związkach” HER2-HER3. To jest wiedza, którą każda pacjentka powinna mieć, poszerzać swoje HERyzonty.

To bardzo ważne, by kobiety z rakiem piersi wiedziały, z jakim przeciwnikiem mają do czynienia i potrafiły odnaleźć w sobie siłę do mierzenia się z przeciwnościami, jakie niesie ze sobą dany podtyp nowotworu.

RAK to choroba, z którą trzeba się mierzyć cały czas – nie wolno się poddawać, bo przeciwnik to wyczuje i zada bolesny cios. Medycyna każdego roku przynosi nowe odkrycia i dostarcza zarówno lekarzom, jak i pacjentom skuteczną broń.

Zachęcamy Was do regularnych wizyt na stronie Federacji i lektury umieszczanych tam materiałów w zakładce EDUKACJA.

Dzisiaj zapraszamy Was do lektury broszury poświęconej lekom biopodobnym.

Przeczytaj broszurę



Powstanie broszury wsparła firma Amgen

Hormonoterapia dla chorych na raka piersi: Kogo leczyć? Kiedy? Jak długo?

Posted on by yahoo

Leczenie hormonalne raka piersi ma bardzo długą historię. Nie tak długą jak chirurgia, ale sięgającą XIX wieku. Dziś, kiedy znamy różne mechanizmy biologiczne, możemy śmiało powiedzieć, że to pierwsze znane leczenie celowane.

Zanim odkryta została rola receptorów hormonalnych w powstawaniu i rozwijaniu się raka piersi, zaobserwowano korzystny wpływ wyeliminowania estrogenów. Robi się to, wyłączając funkcję jajników. Ingerencja chirurgiczna w gospodarkę hormonalną zaczęła być w pewnym momencie zastępowana przez napromienianie, a później przez leczenie farmakologiczne – podawanie odpowiednich leków. I dziś właśnie farmakologia stanowi podstawę terapii.

Wiedza na temat znaczenia receptorów hormonalnych i poznanie tak zwanych szlaków przekazywania sygnałów w komórkach raka pozwoliła na wypracowanie sposobów postępowania. Pierwotnie hormonoterapię wykorzystywano u chorych na miejscowo zaawansowany i rozsiany nowotwór. Dobra odpowiedź na leczenie u bardzo wielu chorych spowodowała zainteresowanie badaczy i stopniowo przeniesiono tę terapię nie tylko do arsenału stosowanego u chorych we wczesnych postaciach raka piersi, ale także do profilaktyki.

Lekiem, który od kilkudziesięciu już lat ma ugruntowaną pozycję w terapii raka piersi, jest tamoksyfen. Ma on działanie antyestrogenowe i mówiąc obrazowo, „oszukuje” receptory estrogenowe. Przyłączając się do nich, uniemożliwia połączenie estrogenów krążących w organizmie z tymi receptorami i hamuje w ten sposób właściwe rozmnażanie się komórek raka. Tamoksyfen może być stosowany zarówno przed, jak i po menopauzie. Innym lekiem o działaniu antyestrogenowym jest fulwestrant, który swoim działaniem powoduje całkowitą dezintegrację receptora estrogenowego.

Przed erą tamoksyfenu podstawową metodą leczenia chorych przed menopauzą było wyeliminowanie funkcji jajników (zahamowanie wytwarzania estrogenów) poprzez operację lub napromienianie. Było to działanie nieodwracalne. Dziś można funkcję jajników wyłączyć farmakologicznie, podając goserelinę, i może to być działanie odwracalne zwłaszcza u młodych kobiet.

Na marginesie należy dodać, że podawanie gosereliny w czasie trwania chemioterapii u młodych chorych na potrójnie negatywnego raka piersi może sprzyjać zachowaniu płodności. Nie jest to zarejestrowane ani refundowane leczenie, ale stosowane jako uznana metoda działania.

Inny mechanizm powstrzymujący rozmnażanie komórek raka to wyeliminowanie estrogenów produkowanych poza jajnikami.

Po menopauzie, kiedy kończy się wytwarzanie estrogenów przez jajniki, uaktywniają się inne tkanki, takie jak wątroba, mięśnie, tkanka tłuszczowa, czy wreszcie sam nowotwór. Można zahamować powstawanie estrogenów w tych miejscach, podając leki, które blokują produkcję hormonów. Są to dwa rodzaje tzw. inhibitorów aromatazy. Jeden to anastrozol i letrozol, a drugi – egzemestan. Nie stosuje się inhibitorów aromatazy jako samodzielnej metody u chorych przed menopauzą.

Dziś wiemy na pewno, że korzyść ze stosowania hormonoterapii odnoszą tylko chorzy (mężczyźni też chorują na raka piersi!), u których w badaniu tkanki nowotworowej potwierdzono obecność receptorów steroidowych (estrogenowych, progesteronowych).

Hormonozależność raka piersi jest kluczem do wszystkich decyzji terapeutycznych. Bez informacji o obecności receptorów nie można zaplanować żadnego leczenia. Dlatego w czasie wstępnej diagnostyki zmian w piersiach bezwzględnie należy wykonać biopsję gruboigłową lub wspomaganą próżnią (przyjęło się określenie „biopsja mammotomiczna”). Uzyskuje się wtedy odpowiednio duży fragment tkanki, aby móc określić nie tylko rodzaj nowotworu, ale także jego cechy biologiczne. Stosowana do niedawna bardzo powszechnie biopsja cienkoigłowa tylko wyjątkowo daje możliwość oznaczenia receptorów i nie powinna być do tego celu wykorzystywana.

Określenie cech biologicznych nowotworu pomaga we właściwy sposób ułożyć plan postępowania. W przypadku braku receptorów hormonalnych i tzw. nadekspresji HER2 wiadomo, że należy rozważać zastosowanie chemioterapii. Coraz częściej chemioterapię stosuje się w takich przypadkach przed leczeniem operacyjnym.

U chorych z potwierdzoną obecnością receptorów hormonalnych w guzie nowotworowym hormonoterapia stanowi absolutnie niezbędny element postępowania.

W przypadku wczesnego raka piersi pierwszym etapem postępowania jest operacja. Po niej następuje leczenie systemowe (ogólnoustrojowe) i jeśli są wskazania, to także napromienianie.

Leczenie hormonalne może być jedyną formą uzupełniającej terapii systemowej, ale także może być prowadzone po zakończeniu chemioterapii, jeśli były do niej wskazania. Stosuje się je zarówno u chorych przed, jak i po menopauzie.

U chorych bardzo młodych (poniżej 35. roku życia) bardzo często prowadzi się podwójne leczenie, tj. farmakologiczne wyłączenie funkcji jajników poprzez comiesięczne podawanie zastrzyku gosereliny (o różnych nazwach handlowych) i dodatkowo tamoksyfenu. Ostatnio tamoksyfen bywa zastępowany lekiem z innej grupy, tj. inhibitorem aromatazy.

Czas prowadzenia hormonoterapii uzupełniającej i dobór właściwych leków ciągle jeszcze jest przedmiotem wieloletnich obserwacji. Pierwotnie stosowano ją przez dwa lata, później przez pięć, a dziś wiadomo, że korzystne jest przedłużone leczenie uzupełniające.

Tamoksyfen, mimo pojawienia się nowych leków o innych mechanizmach działania, nadal ma swoje miejsce w terapii uzupełniającej. Może być stosowany jako jedyny lek przez 10 lat u kobiet przed i po menopauzie, a także u mężczyzn. Może być elementem leczenia sekwencyjnego:

2–3 lata hormonoterapii inhibitorem aromatazy -> tamoksyfen 3–2 lata (lub dłużej);

2–3 lata hormonoterapii tamoksyfenem -> inhibitor aromatazy 5 lat;

5 lat hormonoterapii tamoksyfenem -> inhibitor aromatazy 5 lat.

Hormonoterapia jest bardzo dobrą metodą leczenia chorych w podeszłym wieku. Dotyczy to na przykład sytuacji, w której leczenie operacyjne nie jest wskazane z powodu złego stanu ogólnego czy chorób współistniejących.

Hormonoterapia odgrywa dużą rolę w leczeniu osób, u których doszło do nawrotu choroby.

Panuje dość powszechnie przekonanie, że pojawienie się przerzutów wiąże się bezwzględnie z koniecznością zastosowania chemioterapii. Tymczasem w przypadku raka hormonozależnego przede wszystkim rozważyć należy wykorzystanie właśnie terapii hormonalnej. Jeśli tylko jest to możliwe, to należy dążyć do wykonania biopsji z ogniska przerzutowego, ponieważ zdarza się, że ma ono inne cechy biologiczne niż zmiana pierwotna. Wówczas leczenie należy dopasować do aktualnego stanu receptorowego (zarówno receptorów hormonalnych, jak i HER2).

Jeżeli w ciągu pierwszego roku stosowania uzupełniającej hormonoterapii wystąpiły przerzuty, to jest bardzo prawdopodobne, że kolejna linia takiego leczenia nie będzie skuteczna.

Jeżeli do nawrotu choroby doszło po co najmniej dwóch latach stosowania uzupełniającej hormonoterapii lub po ponad roku od jej zakończenia, nie ma masywnych przerzutów w narządach miąższowych, choroba nie postępuje gwałtownie, to stanowczo trzeba podjąć próbę leczenia hormonalnego. Im dłużej utrzymuje się odpowiedź na hormonoterapię, tym większa szansa, że kolejne linie takiego leczenia również będą skuteczne.

I tu ważna jest kolejność podawanych leków.

U chorych przed menopauzą, które były leczone tamoksyfenem, powinno się podać goserelinę w połączeniu z inhibitorem aromatazy.

U chorych po menopauzie możliwości wyboru jest nieco więcej. Po leczeniu tamoksyfenem należy podjąć próbę leczenia fulwestrantem lub inhibitorem aromatazy (anastrozol, letrozol).

Po leczeniu inhibitorem aromatazy (anastrozolem lub letrozolem) – o ile nie ma przeciwwskazań – można włączyć leczenie tamoksyfenem lub egzemestanem (to też inhibitor aromatazy, ale o innych właściwościach, niż wymienione wyżej). Można także rozważać leczenie fulwestrantem.

Im dłużej trwa leczenie uzupełniające w postaci hormonoterapii, tym później, jak wynika z obserwacji, może dojść do nawrotu choroby.

Każdy z leków, o czym nie wolno zapominać, charakteryzuje się specyficznymi dla siebie działaniami niepożądanymi. W przypadku tamoksyfenu są to przede wszystkim tzw. objawy wypadowe, a zwłaszcza poty i uderzenia gorąca. Może być zwiększone ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych, a także przerost błony śluzowej macicy (endometrium), do powstania raka endometrium włącznie.

Wystąpienie któregoś z dwóch ostatnich objawów powinno spowodować natychmiastowe odstawienie leku i wdrożenie stosownej diagnostyki i leczenia.

Korzystną stroną działania tamoksyfenu jest chronienie kośćca przed osteoporozą.

W przypadku stosowania inhibitorów aromatazy nie wolno zapominać o badaniu w kierunku osteoporozy i stosowaniu stale suplementacji witaminą D3. Nie wolno także zapominać o systematycznej aktywności fizycznej, która ma zapobiegać bólom w drobnych stawach, ale także osteoporozie. Aktywność fizyczna przeciwdziała również nadwadze i otyłości, co ma istotne znaczenie w przebiegu raka piersi: otyłość i nadwaga dwukrotnie zwiększają ryzyko nawrotu choroby. Mówiąc obrazowo, stan taki może zupełnie zniwelować korzyść, jaką przyniosłaby uzupełniająca hormonoterapia.

Rak hormonozależny uważany jest wprawdzie za chorobę o lepszym rokowaniu, jednak zawsze istnieje ryzyko nawrotu. Obserwuje się pierwotną lub wtórną oporność na hormonoterapię. Choroba może odezwać się nawet po kilkunastu latach. Nie jest całkiem jasny mechanizm tych późnych nawrotów. Wydaje się, że bardzo długo trwająca hormonoterapia jest korzystna, ale niepokoją właśnie późne nawroty.

Wieloletnie obserwacje i coraz doskonalsze metody badawcze doprowadziły do myśli o zastosowaniu nowych leków.

Z wielu badań klinicznych stopniowo dowiadujemy się, że łączenie hormonoterapii z lekami o innych punktach uchwytu na szlakach przekazywania sygnałów w komórkach może być korzystne, bo powoduje spowolnienie procesu rozwoju nowotworu i w wielu przypadkach poprawia jakość życia chorych. Niektóre z tych leków są już zarejestrowane (ewerolimus, palbocyklib), ale nie są jeszcze refundowane w Polsce, a nad innymi badania nadal trwają.

Autor: dr n. med. Maria Górnaś, onkologi kliniczny i radioterapeuta

TYLKO 5 kroków do Pięknej skóry?

Posted on by yahoo

Zawsze w trakcie konsultacji pytam o czas jaki moja klientka może dać sobie na pielęgnację (swoją drogą zauważyłaś, że danie sobie czasu jest bardziej pozytywne niż poświęcenie czasu?). Z lekkim wahaniem odpowiadają, że „no tak 10-15 minut” i z taką miną jakby się bały, że usłyszą ode mnie…”to za mało, trzeba więcej”. Po chwili oddychają z ulgą, bo ja mówię „ok., 10 minut jest w sam raz”. Czyżby to było aż tak proste?

Tak jeśli się wie co zrobić.

Od czego masz zacząć?

Od spojrzenia na pielęgnację przez pryzmat skóry i JEJ potrzeb. Jeśli w ten sposób ustawimy naszą pielęgnację, uzyskamy to, czego MY chcemy, czyli zdrową skórę o jednolitym kolorycie, pełną blasku bez problemów (lub z ich łagodniejszą wersją).

Czy pielęgnacja przez pryzmat skóry oznacza znajomość jej budowy, mechanizmów funkcjonowania? Trochę tak, trochę nie. Są takie o których trzeba pamiętać, są takie, które warto poznać by zrozumieć co się dzieje, a wiele jest takich, którymi nie musisz zawracać sobie głowy (co innego ja ?)
Zacznijmy od tego, który musisz znać i o którym musisz pamiętać.

Ale, żeby łatwiej było zrozumieć, o czym piszę, zróbmy to na przykładzie.

Poznaj Annę. Ma ok. 35 lat, skórę przetłuszczająca się w strefie T, z rozszerzonymi porami, zaskórnikami, pojedynczymi stanami zapalnymi na czole, brodzie. Jednocześnie policzki są zaróżowione, suche, widać czasami skórki łuszczące się na nosie. Czasami policzki reagują pod wpływem temperatury czy kosmetyków – czerwienią się, a nawet szczypią/mrowią.

Czym dla Anny będzie piękna, zdrowa skóra?

Z punktu widzenia Anny zdrowa skóra to taka, która będzie bez rozszerzonych porów, bez stanów zapalnych, nie świecąca się, o ładnym kolorycie, bez zaczerwienień, zdrowo wyglądająca.

A jak na to się zapatruje skóra?

Żeby dać nam to, czego od niej oczekujemy, skóra potrzebuje: odbudować barierę hydrolipidową, dzięki temu będzie lepiej nawilżona, zaczną się zwężać pory, będzie się mniej czerwieniła/ różowiła (ochrona naczyń krwionośnych). Paradoksalnie dzięki odpowiedniemu nawilżeniu i natłuszczeniu skóry, będzie się ona mniej przetłuszczała i być może część zmian zapalnych zejdzie samoistnie. Pozostałe działania, jeśli będzie taka potrzeba, to już konkretne elementy pielęgnacji związane z wzmocnieniem naczyń, kontrolą sebum, poprawą kolorytu, zapobieganiem starzeniu się skóry.


Gdy już poznasz swoją skórę, jesteś pewna czego ona potrzebuje, to poniżej znajdziesz kolejne kroki, które pomogą ci skutecznie ją pielęgnować

KROK 1: Równowaga hydrolipidowa.

Wyobraź sobie dom Anny w dziczy i głuszy, który, żeby poczuć się bezpiecznie Anna ogrodziła murem. Murem obronnym, przez który ani dzikie zwierzę, ani nikt obcy się nie przedostanie. 
Ten mur obronny skóry Anny nazywa barierą hydrolipidową i pilnuje, żeby z naszej skóry nie parowało zbyt dużo wody (tzw. TEWL przeznaskórkowa utrata wody), ale też pilnuje, by substancje z zewnątrz takie jak zanieczyszczenia (smog), składniki kosmetyków, promieniowanie słoneczne, zmiany temperatur jak najmniej oddziaływały na skórę. Bariera hydrolipidowa składa się z substancji wodnych (hydro) i tłustych (lipidowa). Zadbanie o jej prawidłowy stan jest kluczem do rozwiązania problemów skóry Anny.  To oznacza, że niezależnie problemu/ów na skórze pielęgnacja bariery hydrolipidowej jest zawsze priorytetem nr 1.

Jak o nią zadbać? Potrzebujmy odpowiednio skórę nawilżyć i natłuścić (odżywić), a jednocześnie zadbać, by jej ciągle nadmiernie nie uszkadzać. Jak to zrobić? Po pierwsze zmienić sposób oczyszczania (o tym za chwilę poniżej). Ponadto włączyć do nocnej pielęgnacji następującą kombinację produktów: olej+ serum nawilżające + krem odżywczy. Dlaczego tak? Olej z wysoką zawartością NNKT (Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych, w uproszczeniu mówimy o kwasach omega 3, 6, 9) uzupełni lipidy w skórze i ułatwi przenikanie innych substancji. Serum nawilżające zadba o dostarczenie wody do skóry (szczególnie w tym upalnym i dusznym okresie letnim), a krem odżywczy musi zrobić nam okluzję (przepuszczalną warstwę ochronną, aby wcześniejsze składniki mogły zadziałać).

Przykładowa kombinacja? Olej arganowy + Bielenda neurohialuron serum + tołpa lipidro krem odżywczo regenerujący.

I choć olej arganowy nie jest najbogatszy w kwasy omega 3, to jest uważany za jeden z bezpieczniejszych (niepodrażniający i niekomedogenny)

Jak już wiemy czym jest bariera hydrolipidowa to możemy przejść do dalszych kroków pielęgnacyjnych.


Krok 2. Oczyszczanie skóry
Wydaje się, że to jest takie proste. Umyć twarz. Zmyć makijaż. Koniec kropka. To dlaczego mamy tyle opcji, tyle możliwości? Dlaczego każą nam kupować płyny micelarne, pianki, żele, mleczka czy toniki? Czy to naprawdę ma sens? Ja nazywam to manią oczyszczania, bo na punkcie oczyszczania mamy naprawdę lekkiego hopla. Większość moich klientek ma więcej produktów do oczyszczania niż do pielęgnacji.

Z punktu widzenia skóry: im delikatnej skóry oczyszczamy i mniej ją drażnimy tym lepiej. Dlaczego? Bo nie naruszamy bariery hydrolipidowej i nie doprowadzamy do wysuszenia skóry.

ZAPAMIĘTAJ: uczucie ściągnięcia, napięcia, podrażnienia skóry nie jest naturalnym objawem na skórze. Świadczy o naruszonej barierze hydrolipidowej.

Co zrobi Anna? W pierwszej kolejności odstawi waciki/płatki kosmetyczne. To prawda czuje się zdezorientowana. Jak to?- pyta – To czym mam zmyć makijaż? Jak sprawdzić czy skóra jest „domyta”?

Najprostsze rozwiązanie dla Anny, to zakup produktu na bazie olejków, który w połączeniu z wodą umyję łagodnie całą twarz. Zmyje makijaż, a Anna ewentualnie płynem dwufazowym do demakijażu oczu dokończy demakijaż samych oczu.  Ale cała twarz zostanie umyta jej dłońmi. Skóra o skórę. Łagodnie, delikatnie, bez tarcia, doczyszczania, szorowania skóry.

PRZYKŁADY: Bielenda olejek do mycia kokos i aloes

Krok 3: ZAPOBIEGANIE

Zapobieganie to najlepszy sposób na piękną skórę i im wcześniej zaczniemy zapobiegać starzeniu się skóry tym lepiej nam to pójdzie. Anna już wie, że starzenie skóry to nie tylko zmarszczki, to również przebarwienia, naczynia, suchość skóry, paradoksalnie również problemy trądzikowe i np. rozszerzone pory. 

Jednak w najbardziej klasycznym ujęciu zapobieganie to przede wszystkim przeciwdziałanie wolnym rodnikom. Te reaktywne cząsteczki tlenu, w skórze niszczą głównie białka kolagenu i elastyny. Im więcej stresu, słońca i używek, tym więcej wolnych rodników w naszej skórze. Efekt: brak blasku, brak zdrowego kolorytu, skóra poszarzała, zmęczona, więcej zmarszczek. Najlepsze antyoksydanty to witaminy A,C,E, ale też resweratrol czy kwas ferulowy.

Anna już wybrała swoje serum antyoksydacyjne, LIQ CC Rich serum vitamin C boost i stosuje je codziennie rano jako pierwszy element pielęgnacji. Już kilka kropli wystarczy, by wzmocnić skórę, uszczelnić naczynia, poprawić mikrokrążenie, co daje jaśniejszą, pełną blasku skórę. Na początku serum trochę szczypało, ale skóra się szybko przyzwyczaiła.

Krok 4: Regeneracja

W tym kroku mieszczą się wszystkie działania mające na celu rozwiązanie naszych problemów ze skórą: mocniejsze działania na naczynia, trądzik, przebarwienia czy zmarszczki. Pod warunkiem, że nie zostały one rozwiązane przez wcześniejsze etapy.

Przy skórze Anny przywrócenie równowagi hydrolipidowej i zmiana sposobu oczyszczania może nam wyeliminować problem z suchością i wrażliwością skóry, skóra zmniejszy ilość produkowanego sebum i przestanie się tak świecić. Zostają nam zatem suche skórki, rozszerzone pory, zaskórniki, stany zapalne i potencjalnie temat zaczerwienień na policzkach.

Jak to rozwikłać? Krok po kroku. Nie da się zadbać o wszystkie problemy na raz i nie ma jednego kosmetyku, który działa na kilka problemów. Są jednak składniki, które mają szersze działanie i to je właśnie wykorzystamy.

Co powinnyśmy uwzględnić w pielęgnacji skóry Anny?

– nawilżenie – zlikwiduje nam łuszczące się skórki i zacznie zmniejszać pory.

– delikatne złuszczanie – nie ziarenkami znalezionymi w peelingach, ale łagodnymi kwasami, by zebrać nadmiar sebum i nie dopuścić do stanów zaplanych

– wzmocnienie naczyń – chodzi o ich uspokojenie i zmniejszenie reaktywności, aby skóra stała się jaśniejsza i bez zaczerwienień.

NAWILŻANIE

W przypadku skóry Anny mówimy o dodatkowym nawilżeniu skóry, oprócz przywrócenia równowagi hydrolipidowej. Dlaczego? Bo łuszczące się skórki mówią o odwodnieniu skóry. Winą za to możemy obarczyć: pogodę, klimatyzację, niewłaściwą pielęgnację, ale też choroby np. antybiotykoterapia, chemio/radioterapia czy problemy z tarczycą. 

Jak i kiedy prawidłowo nawilżać? Zróbmy to w pielęgnacji porannej, tak, by skóra przez cały dzień dawała Annie komfort, dobrze utrzymujący się makijaż i efekt zdrowej, pełnej blasku skóry. Jak pamiętasz Anna już używa jednego serum na dzień serum antyoksydacyjnego. Na to serum nakładamy kolejne serum nawilżające i lżejszy niż na noc krem nawilżający.

Przykłady:

Dla skóry tłustej: Mincer Pharma Oxygen Detox serum + The Ordinary NMF + HA lotion

Dla skóry suchej: LIQ CE night mask vit E + Iwostin Hydro Sensitia krem aktywator nawilżenia.

TRĄDZIK, NACZYNKA

Tu nie ma prostej i jednej odpowiedzi jak skutecznie pielęgnować skórę, bo to zależy od skóry. Bazując na przykładowej skórze Anny, powinnyśmy pamiętać o:

– regularnym, ale delikatnym złuszczaniu skóry, aby nie dopuścić do zatkania tzw. porów, ale też by je oczyścić z nadmiaru sebum. Używamy zazwyczaj kwasów w małych stężeniach, np. salicylowy, azelainowy czy pirogronowy

Do pielęgnacji Anny zastosujemy łagodniejszą wersję toniku z kwasem salicylowym (Biochemia Urody tonik z kwasami BHA 2 % bez alkoholu) i Anna będzie go stosowała na początku co 1-2 razy na tydzień, żeby skóry nadmiernie nie wysuszyć.

– skóra naczyniowa, wrażliwa, reaktywna –– im bardziej wrażliwa, reaktywna, tym ostrożniej wprowadzaj nowe produkty, jeden po drugim, po kolei. Jeśli możesz, testuj zanim kupisz. U Anny ten problem nie jest bardzo mocny, dlatego od razu wykorzystamy serum na naczynia z azeloglicyną, substancją rekomendowaną w przypadku skóry naczyniowej, ale również działającej na sebum czy koloryt skóry (mówiłam, że lubię składniki wielozadaniowe?) Mamy do wyboru serum rozjaśniające extra z portalu Biochemia Urody lub Sesderma Azelac krem lub żel.

KROK 5: OCHRONA

Ochrona przed słońcem jest konieczna. Pomimo wielu kontrowersji, uważam, że w przypadku skóry twarzy powinna być ona stosowana 365 dni w roku. Najchętniej sięgam po filtry mineralne, które choć mają słabsze konsystencje są łagodniejsze dla skóry (nie wchodzą z nią w reakcję). To nie oznacza, że filtry organiczne z zasady są złe. Część marek wykorzystuje dobre jakościowo filtry organiczne albo łączy je z mineralnymi. 

Przykłady: Skin79 Non chemical sun block UV, Iwostin Solecrin, La Roche Posay Anthelios, Bioderma, Uriage, Pharmaceris

Podsumowując pielęgnacja Anny wygląda następująco:

Dzień:

  1. Serum antyoksydacyjne
  2. Serum nawilżające
  3. Krem nawilżający
  4. Krem ochronny z filtrami

Noc: Tu jest trochę więcej kombinacji, które nie są stosowane codziennie

  1. Olej + serum nawilżające + krem odżywczy
  2. Tonik z kwasem salicylowym
  3. Serum na naczynia + krem odżywczy

A schemat stosowania powyższych kombinacji w rozłożeniu na dni tygodnia wygląda następująco:

Pn  wt  śr czw  pt  sb  nd

       a     b    a    c     a    c    a

To się tylko na początku wydaje skomplikowane. Potem staje się naszym codziennym rytuałem dającym dzień po dniu zamierzone efekty.

Ważne jest jednak to byś zauważyła, że skóry takiej jaką ma Anna nie na się pielęgnować efektywnie jednym kremem, jedną marką czy linią produktową.

A taka skórę jaką ma Anna, ma większość kobiet z którymi współpracuję.

Pamiętaj też proszę, że skóra potrzebuje minimum 2 tygodnie na zaadaptowanie się do zmienionej pielęgnacji, czyli jeśli po 2 dniach stwierdzasz, że coś nie działa – poczekaj jeszcze trochę

To tylko wydaje się być skomplikowane, ale już wiele kobiet spojrzało na swoją skórę z innej perspektywy i krok po kroku osiągają rezultaty dążąc do takiej skóry jaką chcą mieć. Czego i Tobie życzę

Agnieszka Zielińska

Twój Skin Ekspert

Jak dietą obniżyć stężenie cholesterolu i cukru oraz zmniejszyć ryzyko rozwoju chorób serca ?

Posted on by yahoo


autor: dr n. med. Angelika Kargulewicz
Jak się okazuje, nieprawidłowe nawyki żywieniowe mogą być przyczyną zaburzeń
metabolicznych, takich jak podwyższone wartości cukru we krwi, które prowadzą do rozwoju
cukrzycy, czy wysoki cholesterol stanowiący istotny czynnik ryzyka chorób układu sercowonaczyniowego.
Nieprawidłowa dieta, obfitująca w białko i tłuszcze zwierzęce, rafinowane
węglowodany czy nadwyżka kaloryczna mogą być przyczyną wielu chorób. Jednakże warto
pamiętać, że tzw. „zdrowa dieta” może stanowić podstawowe lekarstwo na problemy
metaboliczne. Nie mniej jednak pamiętajmy, że dieta nie działa tak szybko jak środek
farmakologiczny. Na jej pierwsze efekty będziemy musieli poczekać kilka tygodni, jednakże
trwała zmiana nawyków żywieniowych w dłuższej perspektywie bardzo często pozwala
ustrzec się przed groźnymi chorobami metabolicznymi. W niniejszym artykule zostaną
przedstawione zasady leczenia dietetycznego najczęściej występujących zaburzeń
metabolicznych.
Wysoki poziom cholesterolu i leczenie dietą
Zaburzenia profilu lipidowego to stan kliniczny, w którym dochodzi do podwyższenia
stężenia cholesterolu całkowitego, lipoprotein LDL, trójglicerydów, czy obniżenia poziomu
tzw. „dobrego” cholesterolu frakcji HDL. Najczęstszą przyczyną zaburzeń profilu lipidowego
są błędy żywieniowe oraz niski poziom aktywności fizycznej. Zaburzeniu może ulec jeden
lub wiele parametrów. I tak na przykład może wystąpić sytuacja, że podwyższeniu ulegnie
tylko stężenie trójglicerydów. Biorąc pod uwagę czynniki żywieniowe, nadmiar cukrów
(cukier z cukiernicy, słodkie soki i napoje, słodycze) oraz alkohol są najczęstszą przyczyną
hipertrójglicerydemii (wysokie stężenie trójglicerydów we krwi) [1, 2]. W leczeniu
żywieniowym z kolei idealnie sprawdzi się olej rybi (np. tran obfitujący w kwasy omega-3)
oraz stosowanie ogólnych zasad diety śródziemnomorskiej. Rozpatrując hiperlipidemię
związaną z podwyższonym stężeniem cholesterolu całkowitego i LDL warto mieć na uwadze,
że jej częstą przyczyną jest nadwyżka kaloryczna i dieta obfitująca w tłuszcze zwierzęce
(tłuste mięsa, masło w nadmiarze, przetwory odzwierzęce). W kontekście leczenia
dietetycznego warto zaprzyjaźnić się na co dzień z płatkami lub otrębami owsianymi,
ponieważ to właśnie owies zawiera frakcję błonnika rozpuszczalnego (tzw. β-glukan), która
obniża stężenie cholesterolu w surowicy krwi [3]. Dobrym pomysłem w takiej sytuacji będzie
codzienny śniadaniowy rytuał polegający na spożywaniu płatków/otrębów owsianych
przykładowo z jogurtem naturalnym, dodatkiem owoców jagodowych (świeżych lub
mrożonych), nasion lnu czy orzechów włoskich. W zwyczajowym jadłospisie warto również
uwzględnić spożycie olejów roślinnych (oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej lniany), które
mogą być stosowane do pieczywa jako zamiennik masła, ale również jako składnik sałatek,
czy past kanapkowych. Poniżej lista produktów, które warto włączyć do diety kiedy
borykamy się z zaburzeniami profilu lipidowego:
• Oliwa z oliwek
• Olej lniany
• Cebula (czerwona jest delikatniejsza dla przewodu pokarmowego)
• Czosnek – najlepiej przeciśnięty przez praskę, dodawany na surowo i w trakcie
gotowania
• Łosoś, makrela, sardynki, tuńczyk – zalecana ilość to dwie porcje tygodniowo
• Pokarmy bogate w witaminę C (papryka, brokuły, pomarańcze, truskawki, porzeczka)
• Jabłko – obecność pektyn wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu całkowitego
• Grejpfrut (kwas galakturonowy) – 340 g dziennie (1 sztuka) wpływa na istotne
obniżenie poziomu cholesterolu (UWAGA: grejpfrut nie jest wskazany dla pacjentów
przyjmujących leki)
• Pokarmy bogate w β-karoten (marchew, szpinak, brokuły, jarmuż)
• Migdały i orzechy włoskie
• Awokado (doskonały zamiennik masła)
• Fasola i inne rośliny strączkowe (soczewica, cieciorka, groch)
• Płatki/otręby owsiane – wystarczy 25 g (2-3 łyżki) dziennie
• Grzyby shiitake, jęczmień, płatki ryżowe, glony morskie z gatunku listownic
• Czarna i zielona herbata
Przykładowy jadłospis dla pacjenta z hipercholesterolemią
Kobieta, dieta redukująca masę ciała, jadłospis 1500 kcal
Śniadanie:
Owsianka z dodatkami:
Płatki ugotować na napoju roślinnym, dodać pozostałe składniki
Płatki owsiane 30 g 3 łyżki
Napój ryżowy z wapniem 200 g 1 szklanka
Mango miękkie 200 g 1 mała sztuka
Nasiona chia lub lnu 20 g 2 łyżki
II Śniadanie:
Kasza kuskus razowa z dodatkami:
Kasza kuskus – zalać gorącą wodą i poczekać aż napęcznieje 30 g 1/6 szklanki suchej
kaszy
Oliwa z oliwek 3 g ½ łyżeczki
Sałata 10 g 2 liście
Pieczone mięso z piersi kurczaka 50 g ¼ piersi
Seler naciowy 140 g 2 laski
Sok z cytryny, zioła prowansalskie, pieprz
Obiad:
Makaron ze szpinakiem:
Makaron razowy ugotować. Na patelni rozgrzać oliwę z oliwek, dodać czosnek, zrumienić, a
następnie dodać szpinak, pokruszony ser feta i suszone pomidory
Makaron razowy 60 g 2/3 szklanki suchego makaronu
Oliwa z oliwek 6 g 1 łyżeczka
Czosnek 1 ząbek
Szpinak 200 g 1 opakowanie 200 g
Ser Feta 40 g 2 plastry
Suszone pomidory z oleju 3-4 sztuki
rzepakowego
Przekąska:
Orzechy włoskie 30 g 3 łyżki
Morela/figa suszona 20 g 2 sztuki
Kolacja:
Sałatka z tuńczyka:
Składniki pokroić i wymieszać
Sałata 10 g 2 liście
Tuńczyk w sosie własnym 150 g 1 opakowanie 150 g
Ogórek kiszony 100 g 1 sztuka
Oliwki 25 g ok. 10 sztuk
Pomidor 200 g 1 sztuka
Kilka pokrojonych suszonych pomidorów z oleju
Zioła prowansalskie, sok z cytryny, pieprz
Przykładowy jadłospis dla pacjenta z hipercholesterolemią
Kobieta, jadłospis 1800 kcal
Śniadanie:
Owsianka z tartym na tarce jabłkiem i dodatkami:
Płatki ugotować na mleku, dodać miód, nasiona i starte na tarce jabłko
Płatki owsiane 50 g 5 łyżek
Mleko 1.5 % 200 g 1 szklanka
Tarte na tarce jabłko 150 g 1 sztuka
Miód 12 g 1 łyżeczka
Nasiona lnu/ziarna chia 25 g 2 i ½ łyżki
II Śniadanie:
Kanapka skropiona oliwą z sałatą i szynką wysokiej jakości plus ogórki kiszone:
Chleb żytni razowy 70 g 2 kromki
Oliwa z oliwek 3 g ½ łyżeczki
Sałata
Wysokiej jakości wędlina 30 g 2 plastry zamiennie 2 plastry twarogu
Ogórki kiszone 200 g 2 sztuki
III Śniadanie:
Kiwi lub mandarynki 140 g 2-3 sztuki
Orzechy włoskie/nerkowca lub migdały 30 g 3 łyżki
Obiad:
Włoski krem pomidorowy:
Zagotować wodę. Pomidory naciąć na krzyż, przełożyć do dużej miski i zalać wrzątkiem.
Zdjąć skórę. Na dnie garnka rozgrzać oliwę. Czosnek posiekać, seler pokroić w cienkie paski
i podsmażyć wszystko przez 1 minutę. Dodać pomidory, po szczypcie soli i pieprzu
oraz wodę i dusić bez przykrycia na małym ogniu przez przynajmniej 60 minut. Po upływie
tego czasu zupę spróbować i w razie potrzeby dodać miód. Następnie chleb pokroić w drobną
kostkę, dodać do zupy i gotować przez kolejne 30 minut. Podawać z podartą bazylią i
grzankami
Dojrzałe pomidory 600 g 3 sztuki
Seler naciowy 35 g ½ łodygi
Czosnek ½ ząbka
Oliwa z oliwek 24 g 2 łyżki
sól i czarny pieprz
Woda 300 g 1 i ½ szklanki
Chleb żytni razowy 35 g 1 kromka
Miód 6 g ½ łyżeczki
Do podania: bazylia oraz grzanki (35 g 1 kromka, chleb pokroić w kostkę i zrumienić na
suchej patelni bez tłuszczu)
Kolacja:
Kanapka z serkiem plus warzywa:
Ser wymieszać z jogurtem i warzywami
Chleb razowy 35 g 1 kromka
Sałata 5 g 1 liść
Ser twarogowy półtłusty 150 g ¾ kostki 200 g
Jogurt naturalny 20 g 2 łyżki
Ogórek kiszony 100 g 1 sztuka
Pomidor 200 g 1 sztuka
Zaburzenia gospodarki węglowodanowej i stan przedcukrzycowy – leczenie dietą
Nieprawidłowy styl życia i niski poziom aktywności fizycznej wpływa również na zaburzenia
gospodarki węglowodanowej, prowadząc do rozwoju stanu przedcukrzycowego, a w
następstwie pełnoobjawowej cukrzycy typu 2. Warto pamiętać, że podwyższone wartości
glikemii (stężenie glukozy w surowicy krwi na czczo między 100 – 125 mg/dl; tak zwana
nieprawidłowa glikemia na czczo) można obniżyć stosując zasady racjonalnej diety.
Podstawowym założeniem leczenia żywieniowego jest ograniczenie podaży węglowodanów
rafinowanych. Dodatkowo, jadłospis powinien obfitować w pokarmy o wysokiej zawartości
błonnika rozpuszczalnego (owies, nasiona roślin strączkowych, warzywa). Posiłki powinny
charakteryzować się niskim indeksem i ładunkiem glikemicznym. Tabela indeksu
glikemicznego została przedstawiona poniżej. Zalecane jest wybieranie produktów o niskim
indeksie glikemicznym, czyli < 55. Wskazuje się również na korzyści wynikające z
dodawania do dań przypraw i ekstraktów roślinnych, które stabilizują stężenie glukozy w
surowicy krwi. Przykładem jest cynamon, kozieradka, gorzki melon, żeń-szeń, czy babka
jajowata [4].
Tabela 1. Indeks glikemiczny produktów spożywczych.
Produkt Indeks glikemiczny
Maltoza (piwo) 110
Glukoza 100
Frytki 95
Płatki kukurydziane 91
Chipsy 90
Cukierki 80
Miód 87
Gotowana marchewka 85
Popcorn 85
Mąka 80
Chleb pszenny 77
Arbuz 77
Wafle 76
Herbatniki 70
Batoniki czekoladowe 70
Ryż biały 75
Ziemniaki 56-85
Banany 60
Fanta 68
Mars 68
Buraki 65
Cukier 70
Czekolada 49
Chleb żytni pełnoziarnisty 40
Mleko 27
Jabłko 36
Makaron 50
Przykładowy jadłospis dla pacjenta z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej
Kobieta, jadłospis 1400 kcal
Śniadanie:
Płatki z dodatkami:
Płatki owsiane 40 g 4 łyżki
Jogurt naturalny 200 g 1 szklanka
Owoce jagodowe 140 g 1 szklanka
Nasiona babki płesznik 20 g 2 łyżki
II Śniadanie:
Kanapka:
Chleb orkiszowy/graham 35 g 1 kromka
Sałata 10 g 2 liście
Pieczone mięso z piersi kurczaka 50 g ¼ piersi zamiennie 50 g twarogu półtłustego
(pieczone w pergaminie w piekarniku)
Seler naciowy 140 g 2 laski
Obiad:
Wstążki z pieczonymi warzywami:
Cukinię obrać, osuszyć, pokroić wzdłuż w wąskie plasterki. Pomidory umyć i osuszyć.
Przygotować sos: oliwę wymieszać z sokiem z cytryny, pieprzem, przeciśniętym przez praskę
czosnkiem. Warzywa ułożyć na pergaminie w piekarniku, posmarować sosem i piec 10-12
min w temp. 180 st. C. Podać z ugotowanym makaronem, posypać bazylią.
Makaron razowy 40 g ½ szklanki suchego makaronu
Cukinia 300 g 1 mała sztuka
Pomidorki koktajlowe 250 g 1 opakowanie 250 g
Liście bazylii – garść, lub użyć suszonej, sól
Sos: łyżeczka soku z cytryny, łyżka oliwy z oliwek, ½ ząbku czosnku, pieprz
Przekąska:
Orzechy włoskie/migdały 25 g 2 i ½ łyżki
Truskawki/maliny/porzeczka 140 g 1 szklanka
Kolacja:
Sałatka z sera ricotta plus pieczywo:
Składniki pokroić i wymieszać
Płatki owsiane 50
Makaron pełnoziarnisty 40
Surowa marchewka 30
Owoce świeże 30
Gorzka czekolada 22
Warzywa zielone, pomidor, cukinia,
czosnek, cebula, bakłażan
< 15
Sałata 10 g 2 liście
Ser ricotta 125 g ½ opakowania 250 g (zamiennie może być
twaróg lub 60 g sera feta)
Ogórek kiszony 100 g 1 sztuka
Pomidor 200 g 1 sztuka
Bazylia/oregano, sok z cytryny, pieprz
Chleb orkiszowy/graham 35 g 1 kromka
Przykładowy jadłospis dla pacjenta z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej
Kobieta, jadłospis 1600 kcal
Śniadanie:
Płatki z dodatkami:
Płatki owsiane/otręby owsiane20 g 2 łyżki
Jogurt naturalny 200 g 1 szklanka
Maliny/borówki 140 g 1 szklanka
Nasiona babki jajowatej/płesznik10 g 1 łyżka
II Śniadanie:
Kromka chleba z sałatą i pastą z awokado:
Jajko ugotować, posiekać w kosteczkę, czosnek zetrzeć posolić odrobiną soli ziołowej
morskiej. Awokado skropić sokiem z cytryny i wymieszać razem z czosnkiem. Przełożyć do
jajka, wymieszać doprawić pieprzem. Dodać oliwę, kolendrę lub inną zieleninę.
Jajka 58 g 1 sztuka
Czosnek 1/4 ząbka
Awokado 50 g 1/3 sztuki
Sok z cytryny 3 g ½ łyżeczki
Oliwa z oliwek 3 g ½ łyżeczki
Pieprz, odrobina soli ziołowej morskiej kolendra lub inna zielenina
Chleb razowy 35 g 1 kromka
Sałata
III Śniadanie:
Śliwki węgierki 150 g ok. 10 sztuk
Migdały/orzechy 30 g 3 łyżki
Obiad:
Kapuśniak:
Mięso umieścić w garnku wraz z liściem laurowym i zielem angielskim, wlać zimną wodę.
Doprowadzić do wrzenia i gotować ok. 30 minut. Dodać grubo startą marchew, drobno
pokrojoną cebulę i pokrojone w kostkę ziemniaki, gotować. Na końcu wrzucić poszatkowaną
kapustę, przyprawić pieprzem i majerankiem, gotować ok. 15 min. Pokrojone mięso zjeść
razem z zupą. Posypać natką pietruszki.
Udziec z indyka bez skóry 300 g
Kiszona kapusta 250 g 2 i ½ szklanki
Ziemniaki 210 g ok. 3 sztuki
Marchew 200 g 2 sztuki
Cebula 1 sztuka
Ziele angielskie 4 ziarna
Liść laurowy 1 sztuka
Natka pietruszki 10 g 1 łyżka posiekanej
Pieprz, majeranek
Kolacja:
Kanapka z serkiem plus pomidor:
Ser wymieszać z jogurtem i pokrojoną rzodkiewką
Chleb razowy 35 g 1 kromka
Sałata 5 g 1 liść
Ser twarogowy półtłusty 100 g ½ kostki 200 g
Jogurt naturalny 20 g 2 łyżki
Rzodkiewka 60 g 4 sztuki
Pomidor 200 g 1 sztuka
Podwyższone stężenie kwasu moczowego i dna moczanowa – zasady leczenia
dietą
Podwyższone stężenie kwasu moczowego w surowicy krwi (hiperurykemia) to stan
prowadzący do rozwoju dny moczanowej. W przebiegu choroby dochodzi do odkładania się
moczanów w stawach, mięśniach i tkance podskórnej. Objawem dny moczanowej są ostre
napady bólowe, które zazwyczaj doskwierają choremu w nocy. Warto mieć na uwadze, że
również w tym przypadku odpowiednio skomponowana dieta może okazać się remedium. U
osób z hiperurykemią oraz dną moczanową należy unikać czynników wyzwalających ostre
dnawe zapalenie stawów. Wśród wspomnianych czynników można wyróżnić: nadmierny
wysiłek fizyczny, przechłodzenie organizmu, gwałtowne odchudzanie i alkohol w nadmiarze.
Na rycinie numer 1 zostały przedstawione produkty spożywcze przeciwwskazane w dnie
moczanowej. Pokarmy, które mogą pojawić się w jadłospisie chorego to nabiał, większość
warzyw i owoców, pełnoziarniste produkty zbożowe oraz nasiona i orzechy.
/
Rycina 1. Pokarmy i substancje przeciwskazane w hiperurykemii i dnie moczanowej
Przykładowy jadłospis dla pacjenta z hiperurykemią i dną moczanową
Kobieta, jadłospis 1500 kcal
Śniadanie:
Koktajl bananowy:
Wszystkie składniki zblendować – można też spożyć bez miksowania
Płatki owsiane 30 g 3 łyżki
Banan 60 g ½ sztuki
Jogurt naturalny 200 g 1 szklanka
Len mielony 20 g 2 łyżki
II Śniadanie:
Zielone smoothie:
Składniki włożyć do kubka blendera, uzupełnić wodą mineralną (ok. ½ szklanki) i
zblendować
Roszponka 60 g 3 garści
Banan 60 g ½ sztuki
Truskawki/jagody mrożone 140 g 1 szklanka
Nasiona lnu 5 g ½ łyżki
Woda mineralna
Obiad:
Kasza gryczana z batatami po obiedzie sok pomidorowy:
Kaszę gryczaną ugotować i odcedzić. Na patelnię wlać oliwę, dodać obrany i pokrojony w
małą kostkę batat i smażyć go przez ok. 5 minut aż zmięknie, w międzyczasie co chwilę
zamieszać. Dodać pokrojoną w kostkę cebulę oraz tymianek. Smażyć co chwilę mieszając
przez ok. 5 minut, dodać pokruszony ser feta, w międzyczasie doprawić pieprzem. Dodać
słodką paprykę i ugotowaną kaszę, wymieszać i wszystko razem podgrzać.
Kasza gryczana biała 30 g 1/3 woreczka
Oliwa rafinowana 18 g 1 i ½ łyżki
Batat 200 g 1 sztuka
Cebula kilka plastrów
1/2 łyżeczki suszonego tymianku
Słodka papryka
Ser typu feta 40 g 4 cienkie plastry
Sok pomidorowy 300 g 1 mała butelka 0.3 l
Przekąska:
Kanapka:
Chleb graham/orkiszowy 35 g 1 kromka
Olej rzepakowy/olej lniany 3 g ½ łyżeczki
Mix sałat garść
Ser twarogowy półtłusty 50 g ¼ kostki 200 g
Kolacja:
Jajka na miękko oraz pieczywo plus pomidor:
Jajka 116 g 2 sztuki
Chleb graham/orkiszowy 35 g 1 kromka
Mix sałat
Pomidor 200 g 1 sztuka
Przykładowy jadłospis dla pacjenta z hiperurykemią i dną moczanową
Kobieta, jadłospis 1800 kcal
Śniadanie:
Kanapki z oliwą/olejem, sałatą i serkiem wiejskim plus ogórek zielony:
Chleb orkiszowy 70 g 2 kromki
Olej lniany/oliwa z oliwek 12 g 1 łyżka
Sałata
Serek wiejski 50 g 1/3 opakowania 150 g
Ogórek zielony 200 g 1 sztuka zamiennie kilka oliwek/kapary
II Śniadanie:
Serek homogenizowany z miodem i płatkami migdałowymi:
Serek homogenizowany 75 g ½ op 150 g
Miód 25 g 1 łyżka
Płatki migdałowe 15g 1 i ½ łyżki
Przekąska:
Banan 120 g 1 sztuka
Orzechy włoskie/pekan/macadamia 30 g 3 łyżki
Obiad:
Krupnik:
Kaszę opłukać, zalać wodą, gotować na małym ogniu. Umyte, obrane i opłukane warzywa
zetrzeć na tarce, dodać do podgotowanej kaszy, dodać opłukane mięso razem gotować pod
przykryciem. Na końcu dodać mleko, sól do smaku, oliwę, zagotować. Przed podaniem dodać
zieloną pietruszkę.
Marchew 100 g 1 sztuka
Pietruszka 70 g 1 sztuka
Kasza jęczmienna pęczak 50 g ½ woreczka
Mięso z piersi indyka/kurczaka 100 g ½ piersi
Mleko 1.5 % 100 g ½ szklanki
Oliwa z oliwek 12 g 1 łyżka
Natka pietruszki 10 g 1 łyżka
Sól, szczypta
Kolacja:
Sałatka jarzynowa plus kromka chleba:
Warzywa ugotować, pokroić w kostkę, dodać jogurt grecki lub naturalny, oliwę oraz
przyprawy
Ziemniaki 70 g 1 sztuka
Marchew 50 g 1 mała sztuka
Pietruszka 50 g 1 sztuka
Seler 20 g 1 kawałek
Ogórek kiszony 100 g 1 sztuka
Jogurt grecki 50 g ¼ szklanki
Oliwa z oliwek 12 g 1 łyżka
Chleb orkiszowy 35 g 1 kromka
Podsumowując, dieta w wielu przypadkach może mieć charakter leczniczy. W szczególności
jest to istotne rozpatrując zaburzenia metaboliczne, takie jak hiperglikemia (podwyższone
stężenie cukru), hipercholesterolemia (wysoki poziom cholesterolu), czy hiperurykemia
(podwyższone stężenie kwasu moczowego). Podstawą leczenia we wspomnianych
zaburzeniach metabolicznych jest odpowiednio skomponowana dieta, która powinna być
nowym sposobem żywienia pacjenta, kontynuowanym bezterminowo.
Bibliografia:

  1. Harland JI. Food combinations for cholesterol lowering. Nutr Res Rew 2012;25(2):
    249 – 266.
  2. Berglund L, Brunzell JD, Goldberg AC et al. Evaluation and treatment of
    hypertriglyceridemia: An endocrine society clinical practice guideline. J Clin
    Endocrinol Metab 2012;97(9):2969 – 2989.
  3. Zhang J, Li L, Song P et al. Randomized controlled trial of oatmeal consumption
    versus noodle consumption on blood lipids of urban Chinese adults with
    hypercholesterolemia. Nutrition 2012;11:54.
  4. Ota A, Ulrih NP. An Overview of Herbal Products and Secondary Metabolites Used
    for Management of Type Two Diabetes. Front Pharmacol 2017;6;8:436.

Interakcje leków z żywnością

Posted on by yahoo

autor: dr n. med. Angelika Kargulewicz

Przyjmując konkretne leki warto pamiętać, jakich produktów spożywczych unikać, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia interakcji. Zwróćmy uwagę, że sam fakt przyjmowania kilku różnych leków wiąże się z dużym prawdopodobieństwem wystąpienia interakcji, natomiast zwyczajowa dieta stanowi kolejny element, który może na to wpłynąć. Skutki interakcji lek-pożywienie mogą być różne. Interakcja może wpłynąć na mniejszą skuteczność działania leku (np. antybiotyk plus składniki mineralne zawarte w suplementach diety czy produktach spożywczych), brak efektu terapeutycznego i poprawy klinicznej (popijanie preparatów żelaza herbatą), a nawet krwawienie śródczaszkowe (np. spożycie preparatów z grupy inhibitorów MAO z dojrzewającym serem).

Czym popijać leki ?

Podstawowym warunkiem, istotnym dla optymalnego działania leków jest rodzaj płynu, jakim je popijamy. I tutaj najlepszą opcją będzie pełna szklanka wody przegotowanej lub źródlanej (w przeciwieństwie do mineralnej nie zawiera składników mineralnych, które mogą wpłynąć na wchłanianie substancji leczniczej). Warto sobie uświadomić, że sok/kawa/herbata nie nadają się do popijania leków. Przykładowo popicie penicyliny (antybiotyk) sokiem owocowym spowoduje rozkład leku w kwaśnym środowisku i brak jego działania leczniczego. Innym przykładem jest popicie kawą teofiliny (lek stosowany w chorobach oskrzeli). Taka mieszanka spowoduje niepokój, ból głowy, pobudzenie, zaburzenia snu a nawet tachykardię (przyspieszony rytm pracy serca). Z kawą nie powinniśmy również łączyć preparatów przeciwbólowych (np. Aspiryna, Polopiryna, Pabialgin), gdyż takie połączenie nie tylko nasila przeciwbólowe działanie leku, ale może być również przyczyną niebezpiecznych powikłań. Konkluzja jest jednoznaczna – leki najlepiej popijać wodą.

Leki przyjmowane na „pusty żołądek”

Niektóre substancje farmakologiczne wymagają podania na tzw. „pusty żołądek”, czyli po upływie co najmniej 1-2 godzin od momentu spożycia posiłku. Przyjęcie takich leków wraz z pożywieniem może wpłynąć na zmniejszenie siły ich działania. Przykładem wspomnianych substancji leczniczych jest: izoniazyd (stosowany w leczeniu gruźlicy), nifedypina (stosowana w chorobie wieńcowej, leczeniu migren, czy kardiomiopatii), czy propranolol (leczenie nadciśnienia tętniczego krwi). Wymienione powyżej leki powinny być spożywane na jedną godzinę przed lub 2 godziny po posiłku, tak aby zachować ich optymalne działanie.

Leki drażniące przewód pokarmowy

Warto mieć na uwadze, że nie wszystkie leki powinny być przyjmowane na czczo, czy na pusty żołądek. Pamiętajmy, że niektóre preparaty farmakologiczne wykazują silnie drażniące działanie na przewód pokarmy człowieka. W tabeli poniżej została przedstawiona lista leków, które powinny być przyjmowane z posiłkiem lub tuż po spożyciu posiłku, tak aby uniknąć drażniącego działania na przewód pokarmowy.

Tabela 1. Leki drażniące przewód pokarmowy – powinny być przyjmowane wraz
z posiłkiem lub bezpośrednio po konsumpcji

Nazwa leku Zastosowanie
Metformina (nazwy handlowe: Metformax, Glucophage, Siofor, Formetic) W leczeniu cukrzycy i insulinooporności
Kwas acetylosalicylowy (nazwy handlowe: Polopiryna, Aspiryna) Działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, przeciwzapalne
Fenylobutazon (nazwa handlowa: Butapirazol) Działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, przeciwzapalne
Bromokryptyna (nazwa handlowa: Bromergon, Parlodel, Bromocorn) Leczenie mlekotoku, stosowany w chorobie Parkinsona
Fenytoina (nazwa handlowa: Phenytoinum) Lek przeciwpadaczkowy i przeciwdrgawkowy
Ibuprofen (nazwa handlowa: Ibum, Ibufen, Nurofen) Niesteroidowy lek przeciwzapalny (działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe)
Indometacyna (nazwa handlowa: Elmetacin) Reumatoidalne zapalenie stawów
Metronidazol (nazwa handlowa: Metronidazol) Leczenie zakażeń bakteryjnych
i pierwotniakowych
Żelazo (nazwa handlowa: Hemofer, Ascofer) Leczenie niedokrwistości z niedoboru żelaza

„Efekt serowy”

Szczególnie niebezpiecznym połączeniem są leki z grupy inhibitorów MAO (monoaminooksydazy) oraz pokarmy zawierające w swoim składzie tyraminę. Leki z grupy inhibitorów MAO to przykładowo Mocloxil, Moklobemid i Parnate stosowane w leczeniu zespołów depresyjnych. Z kolei pokarmy o wysokiej zawartości tyraminy to przede wszystkim przejrzałe banany oraz sery dojrzewające. Tyramina występuje również w drożdżach, wędzonych i marynowanych rybach, kiełbasie pepperoni oraz bologne, długo przechowywanej wątróbce, salami, bobie, czekoladzie, przejrzałym awokado, figach, sosie sojowym oraz winach (Wermut, Chianti) i likierach. Połączenie wspomnianych leków (inhibitory MAO) i pokarmów zawierających tyraminę może prowadzić do gwałtownego wzrostu ciśnienia tętniczego krwi, uczucia kołatania serca, bólu głowy, a także groźnych przełomów nadciśnieniowych i wylewu śródczaszkowego.

„Reaktywny” grejpfrut

Grejpfrut to owoc o szczególnie dużych walorach odżywczych. Zawiera szereg substancji o działaniu bioaktywnym, takich jak furanokumaryny, naryngenina, czy kwas galakturonowy. Substancje te odpowiadają za zdrowotne właściwości grejpfruta (m. in. działanie obniżające stężenie cholesterolu w surowicy krwi). Z drugiej strony wspomniane składniki interferują z metabolizmem poszczególnych substancji leczniczych (tabela 2). Osoby przyjmujące leki obniżające poziom cholesterolu, ciśnienie tętnicze krwi, czy terapeutyki o działaniu uspokajającym, w szczególności powinny unikać spożywania grejpfruta oraz soków na nim bazujących.

Tabela 2. Leki, które nie powinny być łączone z grejpfrutem – ich podanie wraz
z grejpfrutem powoduje nawet 3-12 krotny wzrost stężenia leku w surowicy krwi i związane
z tym działania niepożądane

Grupa leków Skutek interakcji z grejpfrutem/sokiem grejpfrutowym
Blokery kanału wapniowego (np. nifedypina, felodypina, adalat, nitrendypina) – leki stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego krwi i choroby niedokrwiennej serca Spowolnienie rytmu pracy serca, bóle głowy, hipotonia ortostatyczna (zawroty głowy po szybkim wstaniu z pozycji leżącej)
Statyny (np. simwastatyna, atorwastatyna) – leki obniżające stężenie cholesterolu w surowicy krwi Uszkodzenie mięśni, biegunka, zmęczenie, świąd skóry, zaburzenia ostrości widzenia
Benzodiazepiny (np. midazolam, triazolam) – leki nasenne i uspokajające Depresja krążeniowa i oddechowa
Leki przeciwhistaminowe (np. astemizol) – leki stosowane w terapii chorób alergicznych Zaburzenia rytmu serca (częstoskurcz)
Leki immunosupresyjne (np. sandimmun) – leki zapobiegające odrzuceniu przeszczepu Wzrost ciśnienia tętniczego krwi, drgawki, drżenie kończyn
Leki przeciwwirusowe (np. sankwinawir) – lek stosowany w leczeniu zakażeń wirusem HIV Ból głowy osłabienie

Lukrecja w syropach przeciwkaszlowych i herbatach ziołowych

Kolejnym surowcem, który może wchodzić w interakcję z lekami jest lukrecja, roślina o znanych walorach zdrowotnych. Jest dodawana m. in. do preparatów stosowanych w leczeniu niestrawności, choroby wrzodowej i kaszlu. Substancją o silnym działaniu aktywnym jest glicyryzyna, która odpowiada za efekt moczopędny i wykrztuśny. Nie mniej jednak, glicyryzyna zawarta w lukrecji może powodować szereg działań niepożądanych po połączeniu z substancjami farmakologicznymi. Przykładowo lukrecja w połączeniu z diuretykami (leki moczopędne, np. furosemid) sprzyja usuwaniu potasu z organizmu. Do innych działań niepożądanych wspomnianej interakcji należą: bolesne skurcze mięśni, zatrzymanie płynu w organizmie, osłabienie, nadciśnienie tętnicze krwi, a nawet zaburzenia rytmu serca. Lukrecja nie powinna być również łączona z preparatami naparstnicy (np. bemecor, digoxin) stosowanymi w chorobach serca. Skutkiem takiej interakcji może być zwolnienie czynności i zaburzenia rytmu serca oraz blok przedsionkowo-komorowy.

Pozostałe interakcje leków z żywnością

W tabeli nr 3 zostały omówione pozostałe leki oraz pokarmy, których należy unikać w trakcie ich stosowania. Wskazano również potencjalne skutki interakcji. Warto mieć na uwadze, że przykładowo podczas terapii digoksyną nie jest zalecana kompletna rezygnacja z błonnika pokarmowego. Ważne jest, aby nie przyjmować posiłków bogatobłonnikowych (otręby, owsianka, chleb razowy) w trakcie samego przyjmowania leku. Posiłek taki można zjeść po upływie 1-2 godzin od momentu spożycia digoksyny.

Tabela 3. Interakcje leków z żywnością – skutki i działania niepożądane.

LEKI STOSOWANE W CHOROBACH UKŁADU SERCOWO-NACZYNIOWEGO
Nazwa międzynarodowa Przykłady nazw handlowych Skutki interakcji ze składnikami żywności
METOPROLOL BETALOC METOCARD METOPROLOL POSIŁKI BOGATOTŁUSZCZOWE – PRZYSPIESZAJĄ I ZWIĘKSZAJĄ WCHŁANIANIE β-BLOKERÓW Z PRZEWODU POKARMOWEGO   SKUTEK: RYZYKO ZWOLNIENIA CZYNNOŚCI SERCA, ZABURZEŃ RYTMU, SPADKU CIŚNIENIA TĘTNICZEGO KRWI, NIEWYDOLNOŚCI SERCA
OKSPRENOLOL CORETAL
PROPRANOLOL PROPRANOLOL
BISOPROLOL BISOCARD CONCOR CORECTIN
ENALAPRYL BENALAPRIL EDNYT ENALAPRIL ENAP ENARENAL MAPRYL POSIŁEK OBNIŻA BIODOSTĘPNOŚĆ NIEKTÓRYCH INHIBITORÓW ACE SKUTEK: OSŁABIENIE EFEKTÓW TERAPEUTYCZNYCH   SÓD – OGRANICZENIE SPOŻYCIA (ZWŁASZCZA PO 65 ROKU ŻYCIA) I JEDNOCZESNE PRZYJMOWANIE INHIBITORÓW ACE SKUTEK: RYZYKO ZABURZENIA UKRWIENIA NEREK   SOLE POTASOWE, DUŻE ILOŚCI SOKU POMIDOROWEGO  SKUTEK: WZROST POTASU W SUROWICY KRWI – ZABURZENIE RYTMU SERCA, SENNOŚĆ, SPLĄTANIE
KAPTOPRYL CAPTOPRIL
METYLODIGOKSYNA BEMECOR MEDIGOX BŁONNIK ZMNIEJSZA WCHŁANIANIE LEKU SKUTEK: SŁABSZE DZIAŁANIE LEKU   LUKRECJA
SKUTEK: ZWOLNIENIE CZYNNOŚCI SERCA, ZABURZENIA RYTMU SERCA
DIGOKSYNA DIGOXIN
LEKI STOSOWANE W LECZENIU ZABURZEŃ PROFILU LIPIDOWEGO
Nazwa międzynarodowa Przykłady nazw handlowych Skutki interakcji ze składnikami żywności
LOWASTSTYNA LIPROX LOVASTEROL LOVASTATINUM SOK GREJPFRUTOWY  ZMNIEJSZA METABOLIZM LEKU SKUTEK: MIOPATIA, RYZYKO USZKODZENIA WĄTROBY
SYMWASTATYNA CARDIN SIMVACHOL VASILIP ZOCOR
ANTAGONIŚCI WITAMINY K
Nazwa międzynarodowa Przykłady nazw handlowych Skutki interakcji ze składnikami żywności
WARFARYNA COUMADIN WARZYWA KAPUSTNE
I INNE ZAWIERAJĄCE DUŻO WITAMINY K (KAPUSTA, BRUKSELKA, ZIELONA SAŁATA, KALREPA, SZPARAGI, SZPINAK, AWOKADO, SOCZEWICA, KALFIOR, BROKUŁY, SOJA, PŁATKI OWSIANE, OTRĘBY, WĄTROBA, OLEJ SOJOWY) SKUTEK: OSŁABIENIE DZIAŁANIA LEKU
ACENOKUMAROL SINTROM SYNCUMAR
LEKI STOSOWANE W CHOROBACH UKŁADU ODDECHOWEGO
Nazwa międzynarodowa Przykłady nazw handlowych Skutki interakcji ze składnikami żywności
AMINOFILINA AMINOPHYLLINUM POSIŁKI OBFITE W TŁUSZCZ ORAZ CZERWONA PAPRYKA (SOSY, PRZECIERY) – ZWIĘKSZAJĄ WCHŁANIANIE LEKU Z PRZEWODU POKARMOWEGO SKUTEK: PRZYSPIESZENIE CZYNNOŚCI SERCA   PRODUKTY GRILLOWANE SKUTEK: ZNIESIENIE EFEKTU LECZNICZEGO   KOFEINA ZNACZNIE POTĘGUJE DZIAŁANIE LEKU SKUTEK: NIEPOKÓJ , POBUDZENIE, ZABURZENIA SNU
TEOFILINA AFONILUM EUPHYLLIN THEOPHYLLINUM THEOSPIREX THEOVENT
LEKI STOSOWANE W CHOROBACH UKŁADU NERWOWEGO
TRÓJCYKLICZNE LEKI PRZECIWDEPRESYJNE
Nazwa międzynarodowa Przykłady nazw handlowych Skutki interakcji ze składnikami żywności
AMITRYPTYLINA AMITRIPTYLINUM POSIŁKI Z DUŻĄ ILOŚCIĄ TŁUSZCZU – ZWIĘKSZONE WCHŁANIANIE LEKU SKUTEK: PRZYSPIESZENIE CZYNNOŚCI SERCA, SPADEK CIŚNIENIA TĘTNICZEGO KRWI, NAPADY DRGAWEK   BŁONNIK SKUTEK: BRAK EFEKTU TERAPETUCZNEGO   SOK GREJPFRUTOWY ZMNIEJSZA METABOLIZM LEKU SKUTEK: POTLIWOŚĆ, SENNOŚĆ, NIEPOKÓJ
IMIPRAMINA IMIPRAMIN
KLOMIPRAMINA ANAFRANIL

Podsumowanie

Podczas przyjmowania leków ważne jest przestrzeganie kilku niezwykle istotnych zasad:

  • Zawsze należy czytać ulotkę dołączona do leku. W razie trudności z interpretacją, warto zasięgnąć porady specjalisty
  • Leki należy popijać wodą (optymalnie pełną szklanką). Herbata, kawa, mleko i sok (zwłaszcza grejpfrutowy) nie nadają się do popijania leków
  • Nie należy mieszać leku w gorącym napoju, ponieważ wysoka temperatura może zmniejszyć jego skuteczność
  • Jeśli posiłek zaburza działanie leku, najlepiej zażyć go 1-2 godziny przed lub 2 godziny po posiłku
  • Preparaty witaminowo-mineralne mogą zaburzyć działanie leku, w związku z czym nie należy ich przyjmować w tym samym czasie, co leki
  • Nigdy nie należy spożywać leków wraz z alkoholem
  • Występujące w trakcie farmakoterapii niepokojące objawy, takie jak: zaburzenia rytmu serca, nagły wzrost lub spadek ciśnienia tętniczego krwi, omdlenia, bóle głowy, czy drżenie rąk, mogą być skutkiem niewłaściwego zażywania leku z posiłkiem lub zażywania niezalecanych składników pokarmowych w trakcie leczenia farmakologicznego

Dieta w chorobie Hashimoto

Posted on by yahoo

autor: dr n. med. Angelika Kargulewicz

Autoimmunologiczne zapalenie tarczycy o typie Hashimoto to obecnie jedna z najczęściej występujących chorób gruczołu tarczowego. Choroba Hashimoto dotyczy szczególnie kobiet i wpływa na występowanie szeregu objawów, które w znaczący sposób obniżają jakość życia dotkniętej nią osoby. Odpowiednia dieta, ale również szeroko pojęty styl życia pozwala na złagodzenie dolegliwości i poprawę codziennego funkcjonowania.

Choroba Hashimoto

Choroba Hashimoto polega na nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego, który produkuje nadmierne ilości przeciwciał skierowanych przeciwko komórkom tarczycy (u osób z chorobą Hashimoto stwierdza się podwyższone wartości przeciwciał – antyTPO oraz antyTG). Warto pamiętać, że chorobie Hashimoto nie zawsze towarzyszy niedoczynność tarczycy. Osoba z chorobą Hashimoto może funkcjonować wiele lat będąc w stanie tzw. eutyreozy, czyli prezentując prawidłowe wartości hormonów tarczycowych w surowicy krwi. Niejednokrotnie dopiero po wielu latach trwania choroby przeciwciała produkowane przez organizm osoby chorej niszczą miąższ tarczycy, dochodzi do zaburzenia wewnętrznej równowagi i rozwoju niedoczynności tarczycy. Pamiętajmy, że osoba z chorobą Hashimoto nie musi być otyła, nie mniej jednak choroba predysponuje do nadmiernej masy ciała. Leczenie farmakologiczne (preparaty lewotyroksyny), prawidłowa dieta i aktywność fizyczna pozwalają utrzymać prawidłową masę ciała.

Pierwszy krok w leczeniu choroby Hashimoto

Na wstępie warto zwrócić uwagę na gospodarkę hormonalną organizmu. W sytuacji niedoczynności tarczycy (podstawowy parametr sugerujący niedoczynność tarczycy to podwyższone stężenie TSH w surowicy krwi) pierwszym krokiem jest zastosowanie odpowiedniego leczenia farmakologicznego pod okiem endokrynologa. Nieleczona niedoczynność tarczycy może wpływać na:

  • Tendencję do nadmiernej masy ciała
  • Zwiększoną zawartość tkanki tłuszczowej w organizmie
  • Zmniejszoną ilość beztłuszczowej masy ciała i wody w organizmie
  • Obniżone tempo przemiany materii
  • Spowolnienie perystaltyki przewodu pokarmowego i skłonność do zaparć

Jak powinna wyglądać dieta osoby z chorobą Hashimoto ?

Dieta osoby z chorobą Hashimoto przede wszystkim powinna być urozmaicona i dostarczać produkty spożywcze z możliwe jak największej liczby grup artykułów żywnościowych (warzywa, owoce, produkty zbożowe, białko zwierzęce i roślinne, oleje, pestki, ziarna). Warto zwrócić uwagę, aby codziennie przygotowywane posiłki były w jak największym stopniu naturalne. W tym celu przydatną umiejętnością będzie czytanie etykiet produktów spożywczych i unikanie tych artykułów, które dostarczają znaczących ilości dodatków, utwardzonych tłuszczy, czy cukru rafinowanego. W trakcie zakupów warto uwzględnić kilka wskazówek:

  • Wybierając pieczywo zawsze czytaj jego skład. Przykładowo dobrej jakości chleb żytni razowy powinien zawierać: zakwas żytni, mąkę żytnią, wodę i sól. Dopuszczalne są wszelkiego rodzaju pestki, czy ziarna typu: słonecznik, dynia, len, chia. Z kolei unikać należy: słodu jęczmiennego, syropu glukozowo-fruktozowego, melasy, karmelu, zaciemniaczy i innych substancji słodzących.
  • Unikaj kupowania produktów zawierających w swoim składzie kwasy tłuszczowe trans lub kwasy tłuszczowe utwardzone. Zalecanymi tłuszczami w diecie osób z chorobą Hashimoto są naturalne oleje roślinne, takie jak: oliwa z oliwek, olej lniany, olej konopny czy olej z czarnuszki.
  • Zwróć uwagę na zawartość cukru. Niektóre produkty mogą zawierać znaczącą ilość węglowodanów prostych. Przykładem są wysoko przetworzone produkty mleczne, napoje roślinne, czy wszelkiego rodzaju słodycze. Przetwory mleczne powinny być naturalne, natomiast wybierając napój roślinny (kokosowy,  migdałowy, czy owsiany) warto sięgać po te, które dostarczają < 5-6 g cukru/100 ml produktu.
  • Wybieraj artykuły o jak najkrótszym składzie i w miarę możliwości zawierające jak najbardziej naturalne składniki. Warto zmniejszyć spożycie produktów, które mają w swoim składzie substancje takie, jak: karboksymetyloceluloza, maltodekstryny, polisorbat, aspartam, czy emulgatory. Bezpiecznym wyborem będą świeże warzywa, owoce, ziarna, orzechy, oleje roślinne, pełnoziarniste produkty zbożowe, świeże mięso i ryby, z których samodzielnie można przygotować odżywcze, a zarazem smaczne posiłki.

Postaw na białko

Z uwagi na obniżone tempo przemiany materii, niezwykle istotnym elementem codziennej diety osób z chorobą Hashimoto jest pełnowartościowe białko. Proteiny takie znajdziemy przede wszystkim w pokarmach pochodzenia zwierzęcego, które dostarczają wszystkich aminokwasów niezbędnych do syntezy białka ustrojowego. Przykładowe zawartości białka w produktach zwierzęcych i roślinnych przedstawia tabela 1.

Tabela 1. Zawartość białka w 100 g produktu.

Nazwa produktu
i miara domowa 		Białko [g] Nazwa produktu
i miara domowa 		Białko [g]
Mleko spożywcze 2 % (ok. ½ szklanki) 3.4 Makrela świeża (ok. 4 czubate łyżki) 18.7
Jogurt 2 % (ok. ½ szklanki) 4.3 Kasza gryczana (1 woreczek) 12.6
Ser twarogowy tłusty (1/2 kostki 200 g) 17.7 Kasza jęczmienna perłowa (1 woreczek) 6.9
Ser twarogowy chudy (1/2 kostki 200 g) 19.8 Makaron dwujajeczny (ok. 1 i ¼ szklanki) 12.0
Jaja kurze całe (2 małe sztuki) 12.5 Mąka pszenna, typ 550 (1 niepełna szklanka) 10.5
Cielęcina – udziec (1 porcja) 19.9 Chleb graham (ok. 4 kromki) 8.3
Wieprzowina schab z kością (1 porcja) 21.0 Chleb zakopiański (ok. 4 kromki) 7.7
Kurczak – pierś (1/2 piersi) 21.5 Fasola szparagowa (garść) 2.4
Kurczak – tuszka (1 porcja) 18.6 Soja, nasiona suche (ok. ½ szklanki) 34.3
Kiełbasa zwyczajna (1 sztuka) 17.6 Ziemniaki (2 małe sztuki) 1.9
Polędwica luksusowa (ok. 6 plastrów) 19.5 Jabłko (1 mała sztuka) 0.4
Szynka wieprzowa gotowana (ok. 6 plastrów) 16.4 Porzeczki czarne (ok. 2-3 garści) 1.3
Dorsz świeży (1 porcja) 17.7 Orzechy włoskie (ok. 3 garści) 16.0
    Żelatyna (ok. 12 łyżek) 84.2

Oprócz białka zwierzęcego, warto pamiętać również o białku roślinnym, które co prawda cechuje się nieco niższą wartością odżywczą niż białko zwierzęce, ale przy odpowiednim połączeniu pokarmów „na talerzu” umożliwi podaż wszystkich niezbędnych aminokwasów. Spożywając rośliny strączkowe, warto łączyć je z pełnoziarnistymi kaszami (kasza jaglana, gryczana, komosa ryżowa, amarantus, teff) oraz nasionami i pestkami (pestki dyni, słonecznika, orzechy). Takie połączenie zapewni pełen komplet aminokwasów egzogennych, czyli takich które muszą być dostarczane wraz z dietą.

Nabiał w diecie pacjenta z chorobą Hashimoto

Nabiał stanowi grupę produktów spożywczych dostarczających w codziennej diecie znaczących ilości białka oraz wapnia. Wybierając konkretne rodzaje produktów nabiałowych warto zwrócić uwagę, aby cechowały się minimalnym stopniem przetworzenia. W niektórych sytuacjach klinicznych, takich jak alergia na kazeinę, czy nietolerancja laktozy zalecane jest wykluczenie lub ograniczenie nabiału w diecie, jednakże sytuacja taka nie dotyczy wszystkich pacjentów z chorobą Hashimoto. Wykluczenia dotyczące nabiału powinny być uzasadnione klinicznie. W tym celu stosuje się diagnostykę: w przypadku nietolerancji laktozy – wodorowy test oddechowy, natomiast alergię na kazeinę (białko mleka) diagnozuje się w oparciu o testy alergiczne. W przypadku rozpoznania nietolerancji laktozy należy ograniczyć pokarmy bogate w laktozę, w szczególności mleko. W takiej sytuacji dopuszcza się spożywanie nabiału bez laktozy (mleko, sery, jogurty). Z kolei jeżeli mamy do czynienia z alergią na białko mleka krowiego, odstawić należy wszystkie produkty, które stanowią źródło takiego białka – mleko, sery, twarogi, jogurty, kefir, maślanka. W takiej sytuacji ważne jest dostarczenie alternatywnych źródeł wapnia, takich jak np. wzbogacane w wapń napoje roślinne (np. napój migdałowy, kokosowy, owsiany) oraz inne pokarmy obfitujące w wapń (mak, sezam, migdały, jarmuż, woda wysoko zmineralizowana ze zwiększoną zawartością wapnia).

Gluten w diecie osoby z chorobą Hashimoto

Wiele kontrowersji i mitów powstało wokół spożywania glutenu przez osoby z chorobą Hashimoto. Jak się okazuje, nie ma jednoznacznych rekomendacji które określałyby dietę bezglutenową jako bezwzględne wskazanie u osób z chorobą Hashimoto. Nie mniej jednak badania kliniczne dostarczają informacji, że uzasadnione jest ograniczenie/zmniejszenie spożycia glutenu w diecie osób z chorobą Hashimoro. Co to oznacza w praktyce ? A mianowicie warto w ciągu dnia zastępować niektóre posiłki glutenowe (chleb, bułki, wypieki, makarony) ich odpowiednikami nie zawierającymi glutenu (kasza jaglana, makaron ryżowy, teff, amarantus, mąka kasztanowa, itp.). Takie postępowanie może przyczynić się do zmniejszenia przesiąkliwości bariery jelitowej i toczącego się stanu zapalnego.

Ważne składniki w diecie osób z chorobą Hashimoto:

  • Selen – jego niedobór może nasilić rozrost gruczołu tarczowego. Zalecane dzienne spożycie dla osób dorosłych wynosi 55-75 μg. Źródła pokarmowe to: orzechy brazylijskie, ostrygi, tuńczyk, nasiona słonecznika, mięso (wieprzowina, wołowina, indyk, kurczak, jagnięcina), grzyby, żyto.
  • Witamina D3 – jej niedobór może wpływać na rozwój choroby Hashimoto. Zalecana suplementacja diety witaminą D3 u osób dorosłych w populacji wynosi 2000 IU/dzień, z kolei u osób z otyłością 4000 IU/dzień.
  • Kwasy omega-3 (EPA, DHA) – wykazują działanie przeciwzapalne i są zalecane w diecie osób z chorobą Hashimoto. Rekomendowana suplementacja diety kwasami tłuszczowymi EPA i DHA wynosi ok. 1000 mg/dzień.

Czy osoba z chorobą Hashimoto może spożywać warzywa krzyżowe (brokuł, kalafior, brukselka, kapusta) ?

Warzywa krzyżowe (kapusta, brukselka, kalafior, soja, orzechy ziemne, szpinak) zawierają w swoim składzie tzw. substancje goitrogenne (wolotwórcze). Z tego powodu są często eliminowane przez osoby z chorobami tarczycy. Jednak jak się okazuje nie ma potrzeby ich całkowitego wykluczenia z diety, ponieważ przykładowo szpinak, kapusta czy brokuły stanowią jednocześnie bogate źródło substancji antyoksydacyjnych, błonnika pokarmowego oraz fitozwiązków. Zatem ważne jest umiarkowanie w ich spożyciu, a nie całkowita eliminacja z jadłospisu. Ponadto, pomocna będzie obróbka kulinarna. Jak się okazuje gotowanie warzyw krzyżowych obniża zawartość goitrogenów nawet o ok. 30 %. W trakcie gotowania kalafiora, kapusty, czy brokuła ważne jest, aby nie przykrywać naczynia w którym odbywa się obróbka, tak aby substancje wolotwórcze mogły się ulotnić. W celu usunięcia goitrogenów z orzechów ziemnych, zalecane jest moczenie ich w wodzie. Z kolei warto pamiętać o wykluczeniu soi z diety osoby z chorobą Hashimoto, ponieważ jej spożycie może hamować aktywność peroksydazy tarczycowej (TPO) oraz obniżać wchłanianie hormonów tarczycy w jelitach.

Zalecane pokarmy o dużej sile bioaktywnej

Oprócz podstawowych makro- i mikroskładników, w diecie osoby z chorobą Hashimoto warto zadbać o cząsteczki bioaktywne i wysoki potencjał antyoksydacyjny. Źródłem składników bioaktywnych są przede wszystkim warzywa i owoce, ale nie zapominajmy o ziołach i przyprawach, które z powodzeniem mogą być stosowane w codziennym jadłospisie:

  • Napar ze skrzypu: (zaparzać pod przykryciem 10 minut) – działa moczopędnie, przez co ułatwia usuwanie z organizmu niepożądanych produktów przemiany materii.
  • Rewitalizujący sok: 1 pęczek kolendry; 1 szklanka wody mineralnej; sok z 1 cytryny; stewia; 10 kropli chlorofilu. Składniki zmiksować.
  • Napar z czystka: 2 łyżeczki ziela czystka; 1 szklanka wrzącej wody. Ziele zalać wrzącą wodą, pozostawić na 5 minut.
  • Napar z pokrzywy: wykazuje korzystne działanie metaboliczne (usprawnia procesy trawienne i nieznacznie obniża stężenie glukozy w surowicy krwi).
  • Napar z kurkumy: 1 łyżeczka kurkumy; 1 łyżeczka imbiru; szczypta pieprzu, szczypta cynamonu; sok z 1 cytryny; odrobina miodu; 1 szklanka ciepłej wody. Składniki wsypać do szklanki, wlać sok z cytryny i ciepłą wodę, wymieszać.
  • Zmielone nasiona czarnuszki siewnej dodawane do potraw: łyżeczka dziennie wpłynie korzystnie na funkcjonowanie gruczołu tarczowego

Przykładowe jadłospisy dla osób z chorobą Hashimoto

Wartość energetyczna diety: 1700 kcal; dieta pełnowartościowa

I Śniadanie:

Jajecznica z suszonym pomidorem oraz kanapki:

            Jajka                                       116 g 2 sztuki

            Oliwa z oliwek rafinowana    6 g 1 łyżeczka

            Suszone pomidory z oleju rzepakowego kilka sztuk

            Chleb żytni razowy                70 g 2 kromki

            Sałata

II Śniadanie:

Jogurt naturalny                                 150 g ¾ szklanki

Banan                                                 60 g 1 mała sztuka

III Śniadanie

Marchew tarta z tartym jabłkiem z dodatkiem oliwy:

Marchew                                100 g 1 sztuka

            Jabłko                                     200 g 1 sztuka

            Oliwa z oliwek                       6 g 1 łyżeczka

            Cynamon

Obiad:

Pesto z suszonych pomidorów:

Wszystkie składniki pesto zmiksować w blenderze, doprawić solą i pieprzem. Ugotować makaron. Zagotować pomidory z kartonika, dodać pesto i rozgniecione ziarna czerwonego pieprzu, zmiksować. Wymieszać z makaronem.

Pomidory w oleju rzepakowym 100 g ok. 5 sztuk

Orzeszki pinii/nerkowca, zrumienione na patelni 20 g 2 łyżki

½ małego ząbka czosnku

Starty parmezan                      20 g 2 łyżki

Oliwa z oliwek                       12 g 1 łyżka

1/6 łagodnej papryczki chili lub szczypta chili

NA MAKARON:

Makaron razowy                    60 g 2/3 szklanki suchego makaronu

3 ziarenka czerwonego pieprzu

Pomidory w kartoniku           400 g 1 op 400 g

Kolacja:

Sałatka z tuńczyka plus kromka pieczywa:

Tuńczyka odsączyć z zalewy, wymieszać z pokrojonym pomidorem, ogórkiem, olej rzepakowy/lniany oraz ziołami prowansalskimi i bazylią. Do smaku można dodać kilka plastrów pokrojonej cebuli czerwonej.

            Sałata                                      20 g 4 liście

            Tuńczyk w sosie własnym     150 g 1 puszka 150 g

            Pomidor                                  200 g 1 sztuka

            Ogórek                                   200 g 1 mała sztuka

            Olej rzepakowy/oliwa z oliwek 12 g 1 łyżka

            Zioła, pieprz, cebula

Chleb żytni razowy                            35 g 1 kromka

 (do 4 składników: mąka żytnia, zakwas, woda, sól)

Wartość energetyczna diety: 1500 kcal; dieta bez kazeiny i glutenu

I Śniadanie:

Komosa z dodatkami:

Komosę wypłukać we wodzie i ugotować

            Komosa                                  45 g ¼ szklanki suchej kaszy

            Dowolne kiełki

            Łosoś wędzony                      100 g 1 op 100 g zamiennie inna ryba, np. halibut/pstrąg

            Sok z cytryny – skropić łososia

II Śniadanie:

Koktajl malinowy:

Składniki zmiksować 

            Napój ryżowy/kokosowy       200 g1 szklanka

            lub migdałowy z wapniem

            Mleczko kokosowe                30 g ok. 2-3 łyżki

            Maliny mrożone                     280 g 2 szklanki

            Orzechy brazylijskie               20 g 2 łyżki

Przekąska:

Pomarańcza                                        200 g 1 mała sztuka

Migdały                                              20 g 2 łyżki

Obiad:

Wołowina (zamiennie może być pierś z kurczaka/indyka w takiej samej ilości) z warzywami:

Na patelni podgrzać rafinowaną oliwę z oliwek, dodać plastry cebuli i czosnek przeciśnięty przez praskę, następnie dodać zmieloną wołowinę oraz pokrojone w kostkę warzywa, doprawić pieprzem i ziołami

            Oliwa z oliwek rafinowana    12 g 1 łyżka

            Cebula czerwona kilka plastrów, czosnek ząbek

            Pomidorki koktajlowe            200 g ok. 10 sztuk

            Papryka                                  100 g ok. ¼ dużej sztuki

            Cukinia                                   200 g ok. ½ sztuki

            Zmielona wołowina               150 g 1 średniej wielkości porcja

            Pieprz, zioła

Kolacja:

Ugotowana kasza jaglana z papryką:

            Kasza jaglana                         30 g 1/6 szklanki suchej kaszy

            Papryka                                  100 g ok. ¼ dużej sztuki lub ½ mniejszej sztuki

W ciągu dnia do wypicia: 1.5 l wysoko zmineralizowanej wody o zwiększonej zawartości wapnia

Wartość energetyczna diety: 1600 kcal; dieta bez glutenu

I Śniadanie:

Płatki ugotowane na mleku roślinnym ze startym na tarce jabłkiem i lnem:

            Mleko roślinne                       200 g 1 szklanka

            Płatki z amarantusa                30 g 3 łyżki

            Jabłko                                     200 g 1 sztuka

            Len nasiona                            20 g 2 łyżki

II Śniadanie:

Kanapka z sałatą, polędwicą sopocką i rzodkiewką:

Chleb gryczany                      35 g 1 kromka

Sałata                                     

Polędwica                               15 g 1 plaster

Rzodkiewka                           120 g 1 pęczek

III Śniadanie:

Morele/nektarynki/kiwi                      100 g 2 sztuki

Seler naciowy                                    280 g ok. 4 łodygi

Obiad:

Sałatka z kaszą jaglaną:

Kaszę wsypać do rondla i prażyć przez kilka minut. Wlać 1/2 szklanki wody, dodać odrobinę soli i pieprz, wlać łyżeczkę oliwy i przykryć. Gotować pod przykryciem do miękkości. Garnek otworzyć, kaszę wyłożyć na talerz, przestudzić. Awokado obrać i pokroić w kostkę, skropić sokiem z cytryny. Paprykę również pokroić w kostkę, z kolei pomidorki na połówki. Kaszę wymieszać z sałatą, awokado, papryką i pomidorkami, wyłożyć na talerz. Na wierzchu położyć jajka sadzone.

Kasza jaglana                         45 g ¼ szklanki suchej kaszy

Sól – odrobina, pieprz, oliwa extra, cytryna

Garść sałaty (roszponka/rukola/bok choy)

Awokado                               140 g 1 sztuka

Czerwona papryka                 200 g ½ sztuki

Pomidorki koktajlowe            200  g ok. 10 sztuk

Jajka sadzone                         116 g 2 sztuki

Kolacja:

Sałatka Grecka:

Sałatę poszarpać, ser pokroić, warzywa umyć i pokroić, dodać odsączone oliwki, olej i przyprawy (np. pieprz, zioła prowansalskie)

            Sałata                                      30 g ok. 6 liści

            Pomidor                                  400 g 2 sztuki

Ogórek zielony                       200 g 1mała sztuka/zamiennie może być rzodkiewka ok. 10-12 sztuk

            Oliwki                                    25 g ok. 10 sztuk

            Ser Feta                                  100 g ok. 10 plastrów

            Olej rzepakowy/oliwa z oliwek 3 g ½ łyżeczki

Bibliografia:

  1. Molina V, Ehrenfeld M. Environmental factors in autoimmune diseases workshop. Autoimm Rev 2003;2:284–289.
  2. Benvenga S, Vigo MT, Metro D et al. Type of fish consumed and thyroid autoimmunity in pregnancy and postpartum. Endocrine 2016;52:120-129.
  3. Kawicka A. Postepy Hig Med. Dosw 2015.
  4. Liontiris MI, Mazokopakis EE. A concise review of Hashimoto thyroidits (HT) and the importance of iodine vitamin D and gluten on the autoimmunity and dietary management of HT patients. Points that need more investigation. Hell Nucl Med. 2017;20(1):51-56.
  5. Farhangi MA, Dehghan P, Tajmiri S et al. The effects of Nigella sativa on thyroid function, serum vascular endothelial growth factor (VEGF) – 1, Nesfatin-1 and anthropometric features in patients with Hashimoto’s thyroiditis: a randomized controlled trial. BMC CAM 2016;16:471.
  6. Zakrzewska E, Zegan M, Michota-Katulska E. Zalecenia dietetyczne w niedoczynności tarczycy przy współwystępowaniu choroby Hashimoto. Bromat Chem Toksykol 2015;2:117-127

Dieta antynowotworowa – czyli jak komponować codzienny jadłospis, aby zmniejszyć ryzyko rozwoju chorób nowotworowych

Posted on by yahoo

autor: dr n. med. Angelika Kargulewicz

Jak się okazuje aktywność fizyczna oraz prawidłowe żywienie może zmniejszyć aż o 1/3 ryzyko zachorowania na nowotwór, w tym również ryzyko rozwoju raka piersi. Na każdym etapie rozwoju raka składniki odżywcze mogą mieć wpływ na jego powstawanie.
W kontekście zapobiegania chorobie nowotworowej przede wszystkim zwraca się uwagę na:

  • Utrzymanie prawidłowej masy ciała
  • Zwiększoną podaż warzyw i owoców
  • Ograniczenie spożycia alkoholu
  • Zaprzestanie palenia tytoniu
  • Aktywność fizyczną

Jak powinna wyglądać prawidłowa masa ciała ?

Warto zacząć od tego, jak stwierdzić czy nasza masa ciała jest prawidłowa. Przydatnym wskaźnikiem jest BMI (ang. body mass index). Wartość prawidłowa to 18.5 – 24.9 kg/m2. Wartość BMI możemy w uproszczony sposób obliczyć dzieląc dwukrotnie masę ciała [kg] przez wzrost w metrach. Przykładowo, kobieta ważąca 85 kg i mierząca 1,68 m → 85 podzielone przez 1,68 i raz jeszcze podzielone przez 1,68 = 30,11 kg/m2. Uzyskana wartość wskazuje na otyłość. W tabeli poniżej została przedstawiona dokładna interpretacja wskaźnika BMI. Wartość BMI > 25 kg/m2 jest wskazaniem do optymalizacji masy ciała. Nawet niewielka redukcja masy ciała wpływa na poprawę parametrów metabolicznych, a co za tym idzie zmniejszenie ryzyka rozwoju nowotworu.

Tabela 1. Interpretacja wskaźnika masy ciała BMI

Wartość BMI [kg/m2] Interpretacja
< 18,5 niedowaga
18,5 – 24,9 prawidłowa masa ciała
25 – 29,9 nadwaga
> 30 otyłość

A zatem jak uzyskać prawidłową masę ciała ?

Na co dzień wystarczy kilka trwałych zmian, aby zrzucić nadprogramowe kilogramy. Najważniejsze z nich to zastąpienie słodkich napojów i kartonikowych soków wodą mineralną, zrezygnowanie ze słodzenia kawy i herbaty, a także unikanie żywności wysoko przetworzonej. Niezwykle ważna jest również regularność spożywanych posiłków. Zaleca się 4-5 posiłków dziennie, tak zaplanowanych aby przerwy między nimi nie były dłuższe niż 3-4 godziny. Wbrew pozorom, głodzenie rzadko prowadzi do trwałej redukcji masy ciała. Aby schudnąć należy jeść, jednakże konieczne jest wybieranie produktów spożywczych o wysokiej gęstości odżywczej i znacznej ilości błonnika pokarmowego. Warto baczniej przyjrzeć się temu, co spożywamy na co dzień i zamienić kaloryczne i wysoko przetworzone posiłki na te wartościowe i antynowotworowe:

Jedz więcej warzyw i owoców

Badania dowodzą, że substancje zwarte w pokarmie roślinnym działają zbawiennie na nasz organizm. Spożycie warzyw i owców, powinno przekraczać 600 g dziennie. Dla przykładu, aby zrealizować taką ilość należałoby dziennie spożyć: pomidor (ok. 150 g), pęczek rzodkiewek (120 g), paprykę (200 g) oraz jabłko (150 -200 g). Warzywa o szczególnie dużej sile antynowotworowej to warzywa nieskrobiowe (zielonolistne, brokuły, okra, bok-choy, bakłażan), a także bulwy i korzenie (marchew, seler, brukiew, rzepa, topinambur). Owoce o znaczącej sile antynowotworowej to owoce jagodowe (maliny, jagody, borówki, truskawki). Brokuł dostarcza substancji antyrakowej – sulforafanu. Co ciekawe zawartość tego związku jest szczególnie wysoka w kiełkach brokuła. Dużym potencjałem antyoksydacyjnym, a co za tym idzie działaniem przeciwnowotoworowym charakteryzuje się także jagoda brazylijska acai, aronia oraz owoc granatu. W codziennym jadłospisie nie może zabraknąć jarmużu, który wyróżnia się wysoką zawartością β-karotenu. W tabeli nr 2 zostały przedstawione warzywa i owoce o działaniu przeciwnowotworowym.

Tabela nr 2. Warzywa o działaniu przeciwnowotworowym

ANTYNOWOTWOROWE WARZYWA I OWOCE
Warzywa cebulowe: cebula, czosnek, szalotka, szczypior, por SUBSTANCJA AKTYWNA: siarczek allilu
Warzywa kapustne: brokuły, kapusta, kalafior, brukselka, jarmuż SUBSTANCJA AKTYWNA: indole
Marchewka, pietruszka, cytrusy SUBSTANCJA AKTYWNA: kumaryny
Winogrona, truskawki, maliny, orzechy włoskie SUBSTANCJA AKTYWNA: kwas elagowy
Chrzan, musztarda, rzodkiew, warzywa krzyżowe SUBSTANCJA AKTYWNA: izotiocyjaniany
Cytrusy SUBSTANCJA AKTYWNA: limonoidy
Pomidory i przetwory pomidorowe (sok, przecier, passata) SUBSTANCJA AKTYWNA: likopen

Poniżej przedstawiono pomysły na wykorzystanie warzyw i owoców w codziennym jadłospisie:

Zupa minestrone:

Marchew, ziemniaki i seler naciowy pokroić w plastry, cebulę posiekać, cukinię pokroić w kostkę, kapustę poszatkować. W dużym garnku podgrzać rafinowaną oliwę, podsmażyć na niej cebulę, dodać marchew i ziemniaki, potem cukinię, następnie kapustę i posiekany czosnek. Gotować 15 minut. Wlać 1 szklankę bulionu warzywnego BIO, posiekane pomidory wraz z zalewą, posolić, dodać bazylię, rozmaryn i liść laurowy. Gotować pod przykryciem na wolnym ogniu ok. 1 godzinę. Konserwową białą fasolkę przepłukać, odcedzić, dodać do zupy. Zupa powinna zgęstnieć.

Marchew                                300 g 3 sztuki

Seler naciowy                         210 g 3 łodyg

Ziemniak                                210 g 2 sztuki

Cebula                                    1 sztuka

Cukinia                                   600 g 1 większa sztuka

Kapusta                                  600 g ok. ½ sztuki

Oliwa                                      36 g 3 łyżki

Czosnek                                  1 ząbek

Bulion warzywny BIO           600 g 3 szklanki

Pomidory z kartonika             400 g 1 kartonik

Biała konserwowa fasolka     240 g 1 puszka 400 g bez zlewy

(fasolka z puszki)

Liść laurowy, bazylia, rozmaryn, sól ziołowa morska, pieprz

Komosa ryżowa z paprykami:

Na dużej patelni rozgrzać rafinowaną oliwę z oliwek. Dodać pokrojoną w kostkę cebulę i pokrojone czerwone, zielone i żółte papryki, wymieszać i podsmażać przez około 5 minut. Dodać czosnek i smażyć przez kolejne 2 minuty. Wsypać komosę, wlać wywar z warzyw (przygotowany z bulionu warzywnego BIO ok. 400 – 600 ml) i dodać koncentrat pomidorowy. Doprowadzić do wrzenia, po czym przykryć i gotować na małym ogniu przez 20 minut lub do momentu, aż ziarna komosy będą miękkie. Dodać pokrojone w kostkę pomidory i przyprawy (pieprz, zioła prowansalskie).

Cebula                                    1 sztuka

Oliwa z oliwek                       12 g 1 łyżka

Zielona papryka                     400 g 1 większa sztuka

Czerwona papryka                 400 g 1 większa sztuka

Żółta papryka                         400 g 1 większa sztuka

Czosnek                                  2-3 ząbki

Komosa ryżowa                     180 g 1 szklanka suchej komosy

Bulion warzywny BIO           400 – 600 ml                         

Koncentrat pomidorowy        45 g 3 łyżeczki

Pomidor                                  300 g 2 sztuki

Placki z cukinii:

Cukinię obrać i zetrzeć na tarce, dodać jajko, mąkę oraz szczyptę soli i pieprz. Smażyć na rozgrzanym oleju rzepakowym

            Cukinia                                   300 g 1 mniejsza sztuka

            Mąka orkiszowa                     30 g 3 łyżki

            Jajko                                       58 g 1 sztuka

            Szczypta soli, pieprz

Postaw na rośliny strączkowe

Kolejnym niezwykle istotonym elementem zalecanym w profilaktyce chorób nowotworowych jest spożywanie nasion roślin strączkowych. Wiele osób rezygnuje z tej grupy produktów spożywczych z uwagi na występujące wzdęcia i gazy jelitowe. Soczewica, fasola, cieciorka i inne strączkowe zawierają oligosacharydy, które nie są rozkładane przez enzymy trawienne człowieka, ale są metabolizowane przez bakterie jelitowe w naszym przewodzie pokarmowym. Częsta konsumpcja nasion roślin strączkowych powoduje adaptację mikroflory jelitowej do ich przetwarzania, a efektem jest lepsza ich tolerancja. Ponadto, rośliny strączkowe dostarczają białka roślinnego, rozpuszczalnej frakcji błonnika pokarmowego oraz szeregu witamin i składników mineralnych. Ich wysoka wartość odżywcza czyni je idealnym produktem spożywczym w diecie przeciwnowotworowej. Dodatkowym ich walorem jest ciekawy smak i szerokie zastosowanie w codziennym jadłospisie. Poniżej zostały przedstawione pomysły na ich wykorzystanie w kuchni:

Pasta z czerwonej fasoli:

Fasolę odsączyć i włożyć do naczynia blendera razem z pozostałymi składnikami, zmiksować.

            Fasola czerwona                     60 g 1/3 szklanki fasoli konserwowej lub namoczonej i ugotowanej

Olej lniany/oliwa z oliwek     12 g 1 łyżka

Suszone pomidory                 4-5 sztuk

w oleju rzepakowym

łyżeczka słodkiej papryki, szczypta ostrej papryki, łyżeczka suszonego oregano, pieprz, ząbek czosnku

Soczewica z jarmużem i pieczarkami:

Soczewicę przepłukać wodą, a następnie wsypać do garnka, zalać wodą i ugotować. W międzyczasie umyte pieczarki pokroić w plastry. Liście jarmużu oddzielić od łodyg i rozerwać na mniejsze kawałki. Na patelni rozgrzać rafinowaną oliwę, podsmażyć pieczarki, dodać posiekany czosnek i cebulę, a następnie jarmuż. Dodać soczewicę i doprawić do smaku.

Zielona soczewica                  180 g 1 szklanka suchej soczewicy

Czosnek                                  2-3 ząbki

Pieczarki                                 300 g ok. 15 sztuk

Jarmuż                                    200 g 1 op 200 g

Cebula                                    1 sztuka

Oliwa z oliwek                       12 g 1 łyżka

Sól, pieprz

Pieczona cieciorka:

Cieciorkę konserwową wypłukać (lepszą opcją jest moczenie suchych ziaren przez 12 godzin, a następnie samodzielne ich ugotowanie), przełożyć do naczynia żaroodpornego skropić rafinowaną oliwą, dodać pieprz, słodką i ostrą paprykę, dokładnie wymieszać. Piec w piekarniku nagrzanym do 170°C na funkcji grill ok. 10 minut na złocisty kolor.

            Cieciorka konserwowa           240 g 1 puszka 400 g bez zalewy

            Oliwa z oliwek                       12 g 1 łyżka

Do potraw dodawaj zioła i przyprawy

Nie należy zapominać o ziołach i przyprawach, które także wykazują dużą siłę przeciwnowtworową. Na uwagę zasługuje z pewnością kurkumina zawarta w kurkumie, dodatkowo, aby zwiększyć jej aktwność wskazane jest połączenie z piperyną zawartą w pieprzu. Inne przyprawy o działaniu przeciwnowotworowym to oregano, bazylia i rozmaryn. Największą siłą bioaktywną charakteryzują się pozyskiwane z nich ekstrakty. Do diety warto również włączyć kłącze imbiru, które można dodać do zupy jarzynowej celem wydobycia aromatu, do owocowego smoothie, czy  też wykorzystać jako składnik rozgrzewającej herbaty.

Zadbaj o wartościowe tłuszcze

Tłuszcz to nieodzowny element codziennego jadłospisu, natomiast w kontekście profilaktyki chorób nowotworowych, warto zadbać o jego jakość. Zalecane są lipidy roślinne, takie jak awokado, oliwa z oliwek (notabene nieodzowny składnik diety śródziemnomorskiej – wskazanej w prewencji chorób nowotworowych), olej lniany, z czarnuszki, czy orzecha włoskiego. Duż siłą bioaktywną charakteryzują się także długołańcuchowe kwasy omega-3, takie jak kwas eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA). Znajdziemy je w rybach morskich i dobrej jakości tranie lub oleju rybim (porcja dzienna oleju rybiego powinna dostarczać minimum 1 g EPA+DHA). Ograniczyć z kolei należy tłuszcze zwierzęce, takie jak smalec, słonina, tłuszcz zawarty w mięsie poraz pełnotłustym nabiale. Idealnym zamienniekiem masła jest dojrzałe awokado, które po połączeniu z cytryną, czosnkiem przeciśniętym przez praskę oraz pieprzem, stanowi idealny dodatek do kanapek.

Wybieraj odpowiednie produkty zbożowe

Jak pokazują badania naukowe, indeks glikemiczny spożywanych produktów jest również istotny w zapobieganiu chorobom nowotworowym. Wybierajmy zatem produkty o niskim indeksie glikemicznym, które w mniejszym stopniu podwyższają stężenie glukozy (cukru) w surowicy krwi, a co za tym idzie nie powodują nadmiernego uwalniania insuliny. Z pieczywa warto wybrać chleb żytni razowy na zakwasie. Weryfukując skład pieczywa należy unikać dodatku: karmelu, melasy, słodu jęczmiennego, zaciemniaczy i syropu glukozowo- fruktozowego. Zamiast oczyszczonego białego ryżu lepiej postawić na ten brązowy, naturalny, dziki, a nawet czarny. Obecnie w obrocie handlowym dostępna jest też cała gama pseuodzbóż (komosa ryżowa, amarantus, teff), które idealnie nadają się jako zamiennik ziemniaków/makaronu/pieczywa praktycznie w każdym posiłku. Na uwagę zasługuje również rodzima gryka, a w szczególności coraz bardziej popularna kasza gryczana biała (niepalona), która oprócz błonnika, witamin z grupy B oraz magnezu, dostarcza rutyny o silnych właściwościach antyoksydacyjnych.

O czym jeszcze warto pamiętać…

  • Codzienna dawka witaminy D3 w ilości 2000 IU, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. U osób otyłych ilość tę należy zwiększyć do 4000 IU
  • Spożywanie produktów bogatych w selen (orzechy brazylijskie, tuńczyk, nasiona słonecznika, grzyby) 
  • Uwzględnienie w codziennej diecie nasion i ziaren, które zawierają szereg składników o działaniu przeciwnowotworowym, takich jak: lignany, kwas cynamonowy, mirycetyna, kwercetyna, czy kempferol (nasiona lnu, babki płesznik, ostropestu plamistego, pestki dyni)
  • Konsumpcja zielonej herbaty, która dostarcza cennych katechin (EGCG, galusan epigallokatechiny). Szczególnie zalecana jest sproszkowana zielona herbata matcha o jeszcze wyższej zawartości związków bioaktywnych w porównaniu do tradycyjnej zielonej herbaty

Suplementy diety – czy warto je stosować ?

Posted on by yahoo

Suplementy diety to obecnie jedno z najpopularniejszych haseł w telewizji i internecie. Reklamy usilnie zachęcają do zakupu i stosowania suplementów „na mocne paznokcie”, „zdrową skórę”, czy „piękne włosy” zapewniając o skuteczności ich działania
i niewiarygodnych efektach. Popularność tego typu produktów rośnie we wszystkich grupach populacyjnych, stosują je sportowcy, seniorzy, dzieci, a także osoby zdrowe i chore. A jak sytuacja wygląda w rzeczywistości i czy faktycznie potrzebujemy suplementów diety ? Te
i inne kwestie zostaną poruszone w niniejszym artykule.

autor: dr n. med. Angelika Margulewicz

Na początku warto odpowiedzieć na pytanie czym jest suplement diety ?

SUPLEMENT DIETY – to środek spożywczy, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety. Stanowi skoncentrowane źródło składników odżywczych
i innych składników o działaniu fizjologicznym. Wprowadzony jest do obrotu
w postaci kapsułek, tabletek, drażetek, czy saszetek z proszkiem.  

Dieta czy suplement ?

SUPLEMENTEM DIETY NIE ZASTĄPISZ PRAWIDŁOWEGO I ZBILANSOWANEGO ŻYWIENIA ORAZ PEŁNOWARTOŚCIOWEGO POSIŁKU  

Pamiętajmy, że podstawowym źródłem składników odżywczych w żywieniu człowieka jest DIETA i to właśnie ona powinna zapewnić podaż wszystkich niezbędnych elementów, w tym witamin i składników mineralnych. Warunkiem zaistnienia takiej sytuacji jest zbilansowany jadłospis, który powinien uwzględniać różnorodne artykuły żywieniowe z możliwie jak największej liczby grup produktów spożywczych (warzywa, owoce, rośliny strączkowe, tłuszcze roślinne, pełnoziarniste zboża, itp.). Czasami zachodzi potrzeba dostarczenia poszczególnych, deficytowych składników „z zewnątrz”. Warto jednakże pamiętać, że powinno być to działanie celowane, czyli pobieramy tylko ten składnik którego brakuje w naszej diecie i którego nie jesteśmy w stanie spożyć wraz z dietą. Decyzja o włączeniu do żywienia suplementu powinna być skonsultowana ze specjalistą, tak aby uniknąć działań niepożądanych, a zarazem nieuzasadnionych. Pamiętajmy również, że stosowanie suplementu diety bez wyraźnych wskazań może być niebezpieczne. Jest to szczególnie istotne
w przypadku osób, które przyjmują leki, wówczas może zachodzić niepożądana reakcja lek-suplement. Inna sytuacja to kumulowanie dawek poszczególnych składników z różnych preparatów (suplementów diety), co może wpływać na upośledzone wchłanianie innych składników odżywczych, a w niektórych sytuacjach nawet zwiększać ryzyko choroby nowotworowej (przykładowo pobieranie wysokich dawek witaminy B12 czy kwasu foliowego bez wyraźnych wskazań).

Na rynku dostępnych jest wiele preparatów, przykładowe grupy produktów zostały przedstawione na rycinie nr 1.

Witaminy Składniki mineralne Aminokwasy
Kwasy tłuszczowe Błonnik Lecytyna
Chrząstka rekina Koenzym Q10 Produkty pszczele

Rycina 1. Przykłady suplementów diety

Przykłady suplementów diety dostępnych na rynku

Bioflawonoidy

Są to związki fenolowe, które znajdują się w roślinach i wykazują działanie antyoksydacyjne. Działanie antyoksydacyjne inaczej przeciwutleniające polega w głównej mierze na zwalczaniu szkodliwych wolnych rodników, które niszczą wszystkie struktury naszego organizmu. Każdy z nas narażony jest na działanie wolnych rodników, ponieważ występują one w zanieczyszczonym środowisku, powietrzu, a nawet są produkowane przez nas samych. Flawonoidy można dostarczać w postaci suplementów diety przykładowo jako ekstrakty, czyli wyizolowane i skoncentrowane źródło substancji aktywnej. Nie mniej jednak nie zapominajmy, że substancje te występują również w naturalnych produktach spożywczych, które możemy spożywać w codziennej diecie. W tabeli 1 przedstawiono źródła pokarmowe poszczególnych flawonoidów.

Nazwa flawonoidów Źródło pokarmowe
Antocyjaniny Jagody, jeżyny, maliny, winogrona, oberżyna, czerwona kapusta, wino
Kwas elagowy Truskawki, winogrona, jabłka, żurawina, jeżyny, orzechy włoskie
Katechiny Zielona i czerwona herbata
Kempferol Truskawki, por, burak, kapusta włoska, rzodkiewka, brokuły
Kwercetyna Zielona herbata, czerwona i włoska kapusta, sałata, cebula, pomidory, truskawki, czereśnie, winogrona

Tabela 1 . Flawonoidy w codziennej diecie.

Kwasy tłuszczowe omega-3

Ich główne źródło w diecie to tłuste ryby morskie, takie jak łosoś, makrela oraz śledź. Kwasy tłuszczowe omega-3 odgrywają niezwykle istotną rolę w organizmie. Oddziałują na pracę mięśnia sercowego, zmniejszając ryzyko arytmii oraz obniżają ciśnienie tętnicze krwi. Dodatkowo, działają przeciwzapalnie i regulują stężenie trójglicerydów w surowicy krwi (parametr profilu lipidowego). Warto również pamiętać, że wykazują działanie przeciwzakrzepowe, a co tym idzie minimalizują ryzyko zatorów i udarów. Zalecana tygodniowa podaż ryb, która realizuje zapotrzebowanie organizmu na kwasy omega-3 to dwie porcje. W przypadku niskiej konsumpcji ryb lub ograniczenia ich spożycia
z obawy o ich nadmierne skażenie, warto pamiętać o uzupełnieniu diety kwasami omega-3, przykładowo w postaci tranu (olej rybi z wątroby ryb dorszowatych). Dobrej jakości olej rybi powinien dostarczać minimum 1 g kwasów tłuszczowych EPA i DHA w dawce dziennej.

Kwas tłuszczowy gamma-linolenowy (GLA)

Kwas gamma-linolenowy jest niezbędny do funkcjonowania komórek i tkanek. Jego działanie polega na:

  • Pozytywnym wpływie na układ sercowo-naczyniowego
  • Wspomaganiu układu odpornościowego
  • Oddziaływaniu na prawidłową przemianę tkanki tłuszczowej
  • Łagodzeniu stanów alergicznych oraz objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego

Najbogatszym źródłem kwasu GLA jest olej z wiesiołka, ogórecznika oraz z nasion czarnej porzeczki. Dostarczanie z codzienną dietą kwasu GLA będzie szczególnie istotne u osób
w wieku podeszłym, podatnych na infekcje, palących i nadużywających alkoholu oraz cierpiących na hipercholesterolemię. W wyżej wymienionych stanach obserwuje się zwiększone zapotrzebowanie na kwas GLA. W związku z powyższym idealnym rozwiązaniem wydaje się włączenie do diety przykładowo oleju z wiesiołka, który dostarcza znaczących ilości kwasu gamma-linolenowego.

Błonnik pokarmowy

Często reklamowanym suplementem diety jest błonnik pokarmowy dostępny w formie różnego rodzaju preparatów (proszki, tabletki, kapsułki). Poszczególne frakcje błonnika pokarmowego pozwalają zwalczać problem zaparć, a także obniżają poziom glukozy
i cholesterolu w surowicy krwi. Pytanie, czy musimy przyjmować suplement diety, aby zrealizować zalecaną dzienną podaż błonnika (> 25 g) ? Nie jest to konieczne, ponieważ błonnik występuje w szeregu naturalnych produktów spożywczych, takich jak: pełnoziarniste produkty zbożowe (płatki owsiane, kasza gryczana, bulgur, komosa ryżowa), orzechy, nasiona (lnu, chia, babki płesznik), pestki (dyni, słonecznika), warzywa i owoce (np. brokuły, brukselka, seler, śliwki, jabłka, granat). Przykładowe produkty charakteryzujące się wyższą
i niższą zawartością błonnika pokarmowego zostały przedstawione na rycinie 2.

 Rycina 2. Produkty spożywcze charakteryzujące się wyższą i niższą zawartością błonnika pokarmowego.

Witamina D3

Witamina D3 oprócz powszechnie znanego oddziaływania na układ kostny, wpływa również na pracę wielu układów i narządów. Wynika to z  plejotropowego działania witaminy D3. Jej odpowiednie dostarczanie będzie istotne w kontekście profilaktyki chorób układu sercowo-naczyniowego, nowotworowych czy układu nerwowego (w tym depresji). Dodatkowo, niedobór witaminy D3 może odgrywać rolę w rozwoju autoimmunologicznego zapalenia tarczycy (choroba Hashimoto), dlatego tak ważna jest prawidłowa jej podaż. Warto pamiętać, że populacyjne niedobory witaminy D są niezwykle powszechne i większość ludzi wymaga suplementacji diety wspomnianą witaminą. W celu dokładnego określenia statusu witaminy D w organizmie, warto zbadać jej stężenie w surowicy krwi. Uzyskane wyniki można zinterpretować w następujący sposób:

Stężenie witaminy D w surowicy krwi [ng/ml] Interpretacja
< 10 Niedobór
10 – 30 Poziom niewystarczający
30 – 100 Poziom wystarczający
> 100 Toksyczność

Zalecane dawki witaminy D dla osób dorosłych w populacji polskiej to 800 – 2000 IU/dzień. W przypadku osób z nadmierną masą ciała, zapotrzebowanie tkanek na witaminę D jest większe i zalecana dawka suplementacyjna wynosi 1600 – 4000 IU/dzień.

Pyłek pszczeli

Pyłek pszczeli jest to pyłek kwiatowy w formie obnóży (kulki pyłku kwiatowego, wymieszane z miodem, śliną pszczół lub nektarem). Pyłek pszczeli podobnie jak inne produkty pszczele cechują się dużymi właściwościami zdrowotnymi. Wśród działań bioterapeutycznych pyłku pszczelego można wyróżnić:

  • Działanie antybiotyczne i antybakteryjne
  • Działanie regenerujące istotne dla osób wyniszczonych i niedożywionych w okresie rekonwalescencji
  • Wspomaganie układu odpornościowego – przyspiesza leczenie zakażeń
  • Działanie odtruwające – wspomaganie funkcji wątroby
  • Działanie odżywcze – posiada wysoką wartość żywieniową i reguluje procesy trawienne

Pyłek pszczeli jest zalecany jako uzupełnienie diety dla pacjentów z łuszczycą, nadciśnieniem tętniczym krwi, miażdżycą, chorobami układu oddechowego, przewodu pokarmowego i wydzielania wewnętrznego. Zaleca się go również u osób z niedokrwistością oraz w czasie rekonwalescencji w przebytej chorobie nowotworowej. W celach terapeutycznych wskazana jest kuracja miesięczna, która polega na codziennym przyjmowaniu pyłku w ilości od 1 g, stopniowo dochodząc do 35 g na dzień. W kuracjach wielomiesięcznych, przykładowo w okresie jesienno-zimowym zaleca się nie więcej niż 20 g pyłku pszczelego dziennie. Przerwa w stosowaniu pyłku powinna trwać około 3 miesięcy. Pyłek pszczeli jest bezpiecznym i niezwykle odżywczym suplementem diety.

Pozostałe przykłady suplementów diety

Suplementy diety Wpływ na organizm
Preparaty białkowe i inne wpływające na syntezę białka ustrojowego – tauryna, arginina, metionina, glutamina, kreatyna Wpływ na przyrost masy mięśniowej; nasilenie procesów syntezy białka ustrojowego
Suplementy wspomagające odchudzanie: chitosan, l-karnityna, guma guar, chrom, kofeina, babka jajowata, błonnik pokarmowy Wpływ na redukcję masy ciała; zwiększanie uczucia sytości
Witamina C, składniki mineralne, probiotyki, polifenole, produkty pszczele Wspomaganie układu odpornościowego
Glikozamina, chondroityna Wspomaganie układu ruchu
Antyoksydanty, polifenole, lecytyna, koenzym Q10 Opóźnienie procesów starzenia się ustroju
Kofeina, inozytol, cholina, lecytyna, żeń-szeń, guarana, magnez, aminokwasy, cynk Wzmacnianie układu nerwowego
Sterole i stanole roślinne, kwasy tłuszczowe omega-3, rutyna, resweratrol, ekstrakty z kwiatostanu głogu, liście miłorzębu japońskiego Regulowanie pracy układu sercowo-naczyniowego
Koper włoski, rumianek, mięta pieprzowa, siemię lniane, kolendra, ekstrakt z karczocha, ostropest plamisty Wzmacnianie układu pokarmowego
Karotenoidy (zeaksantyna, luteina), beta-karoten, borówka czernica Wspomaganie prawidłowego procesu widzenia
Skrzyp polny, olej z ogórecznika, witaminy (A, E, B6, B2), wapń, kwasy EPA i DHA Wpływ na stan włosów, skóry i paznokci
Witamina D, wapń Zmniejszanie ryzyka osteoporozy

Stosując suplementy diety warto pamiętać o kilku zasadach:

  • Upewnij się, że stosowanie suplementu diety jest uzasadnione
  • Decyzję o suplementacji diety warto rozważyć ze specjalistą
  • Warto wziąć pod uwagę, czy suplement diety faktycznie wykazuje działanie aktywne, co powinno być potwierdzone rzetelnymi i wiarygodnymi badaniami naukowymi
  • Pamiętaj, że może zachodzić interakcja między składnikami suplementu a stosowanymi lekami. Dodatkowo, składniki różnych suplementów diety również mogą wchodzić ze sobą w interakcje powodując występowanie działań niepożądanych

Bibliografia:

  1. Jarosz M. Suplementy diety a zdrowie. PZWL, Warszawa, 2018.
  2. Habryka C. Pylek pszczeli produktem pracy pszczół. Bioprodukty – pozyskiwanie, właściwości i zastosowanie w produkcji żywności. Wydział Nauk o Żywności i Żywieniu, Uniwersytet Przyrodniczy, Poznań, 2016.
  3. Materac M, Marczyński Z, Bodek KH. Rola kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 w organizmie człowieka. Broamt Chem Toksykol 2013;2:225-233.
  4. Jarosz M. (red). Normy żywienia dla populacji Polski. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa, 2017.
slot demo
https://jdih.menlhk.go.id/slot-gacor-online/
https://www.oceanic-saunas.eu/rtp-live/
https://majorzeman.eu/slot-demo/
https://www.psychopsy.com/toto-sgp/
https://www.oceanic-saunas.eu/slot-demo/
https://www.rioquente.com.br/slot-demo/
https://www.parcoursmetiers.tv/uploads/slot-demo/
https://chavancentre.org/slot-demo/
https://drift82.com/togelsgp/